Türkiye'nin Halep'in Doğusundaki Ayn el-Arab'a Yönelik Tutumu Nereye Gidiyor?

Türkiye, 8 Ocak Cumartesi 2022’de Halep’in doğusunda yer alan Ayn el-Arap bölgesine yönelik benzeri görülmemiş bir hava ve topçu saldırısı düzenledi. İHA’lar ve topçu birlikleri Ayn el-Arap ve Fırat’ın doğusunda yer alan Tel Ebyad arasında uzanan sınır şeridi boyunca 13 ayrı noktayı bombaladı.

Vurulan noktaların, Türkiye ile Rusya arasındaki ortak askeri devriyelerin normal rotası içinde olduğu belirtiliyor. Türkiye ile Rusya arasında 80’den fazla ortak devriye Ayn el-Arab bölgesinde gerçekleştirildi. Buna rağmen bu durum bölgeden Türkiye'ye yönelik askeri eylemlerin düzenlenmesine engel olmadı.

Ortak devriyeler PKK'nın Türkiye ile sınır bölgelerinden çekilmesini izleyip takip etmesi kararlaştırılmıştı. Soçi Mutabakatı da (2019) bunun yanı sıra PKK'nın kullandığı altyapının dağıtılmasının gerçekleşmesini öngörüyordu.

PKK, Suriye'nin içindeki ve Türkiye’deki Türk askerlerini hedef alan saldırılar düzenlemek için bu bölgeyi hala bir operasyon üssü olarak kullanıyor. Türkiye'nin bölgede başlattığı hava saldırısından birkaç saat önce PKK, Rakka’nın kuzeyindeki Barış Pınarı bölgesinin karşı tarafında bulunan Gültepe karakolunun yakınından geçen askeri bir araca saldırı düzenledi. Saldırıda 3 asker şehit oldu ve bazı askerler yaralandı.

11 Ekim'de de Gaziantep’e bağlı Karkamış ilçesine 5 havan topu düşmüştü. PKK'nın, Türkiye ile Rusya arasındaki iki ortak devriye rotasından birinin son noktası olan Zor Mağar köyünü, Ayn el-Arab bölgesi içinde kullandığı görülüyor.

Görünüşe göre PKK’ya bağlı Devrimci Gençlik Hareketi bu bölgede çok aktif. Türkiye, 25 Aralık 2021'de Ayn el-Arab bölgesinde Hareket’e ait bir askeri noktayı hedef aldı. Bu olaydan sadece iki gün sonra, Hareket’e bağlı unsurlar, Kara Moğ ve Ayn el-Bat köylerinden geçen ortak devriyeye taşlı saldırı gerçekleştirdiler. Bunun sonucunda da Rus güçlerinin tavsiyesi üzerine bölgede gerçekleştirilmesi planlanan devriye iptal edildi. Rus güçleri, iptal sebebini devriyenin güzergahı üzerindeki 4 köyde olası bir güvenlik tehdidi olarak açıkladı.

Buna göre Türkiye'nin hava ve topçu saldırıları, sadece Ayn el-Arap yönünden askerlerinin hedef alınmasına verilen bir karşılık olarak gelmiyor. Buna ek olarak PKK’nın gerçekleştiği eylemlerin büyük bir tehdit olmaya başlamasına yönelik gerçekleşiyor. Bu tehdit, askeri bir karşılık vermenin yanı sıra Soçi Mutabakatı (2019) gereğince Rusya ile Türkiye arasındaki mekanizmalarla sınırlı kalınmamasını gerektiriyor. 

Ayrıca Türkiye, Rusya'nın Fırat'ın batısında askeri seçeneği kullanmakta ısrar etmesi halinde, kendisinin de Fırat'ın doğusundaki güvenlik çıkarlarını korumak ve garanti altına almak için askeri seçeneği kullanma hakkına sahip olduğuna vurgu yapıyor olabilir. Dolayısıyla Türkiye, anlaşmazlıkları çözme veya öncelikleri belirlemede diplomatik kanalları aşmamak gerektiğinin altını çiziyor.

Türkiye, PKK'yı bölgeden çıkarmak, ortak devriyeleri korumak, devriye rotasını emniyete almak gibi üzerinde anlaşmaya varılan konularda Rusya'nın sorumluluklarını üstlenmesini sağlamak için askeri operasyon tehdidi de dahil olmak üzere bölgede adım atmaya devam edecektir.