Süveyda'da yeni bir protesto dalgası... Sebepler ve yankıları

Süveyda'da yeni bir protesto dalgası... Sebepler ve yankıları

Şubat 2022'nin başlarında Süveyda ilinin farklı yerlerinde yeni bir protesto dalgası başladı. Halk Suriye rejiminin yüz binlerce aileye verdiği hükümet desteğini kaldırmasından dolayı öfkeyle sokaklara çıktı. Bu desteğin kesilmesiyle bu aileler gıda maddelerini piyasa fiyatından satın almak zorunda kaldı.

6 Şubat’ta protestolara katılım arttı ve gösteriler il merkezini başkent Şam'a bağlayan yollar dahil olmak üzere ana ve bölünmüş yolları kesmeye dönüştü.

Protestolara hükümet desteğinin kaldırılmasından etkilenenler kötüleşen yaşam koşullarından etkilenenler, aydınlar, sivil toplum aktivistleri ve yerel grupların silahsız üyeleri gibi ildeki farklı kesimler oluşuyor. Bu da rejimin halkın yoksullaşmasına sebep olan uygulamalarını kınayan ve özgürlük talep eden farklı sloganları açıklıyor. Özgürlük isteyenler, “ne doğulu ne batılı, boyun eğmeyen bir Suriye istiyoruz.” sloganını attılar.

Süveyda'daki halk protestolarının devam etmesine katkıda bulunmuş ve hala katkıda bulunmaya devam eden bazı dolaylı sebepleri şöyle sıralayabiliriz:

• Yaşam ve ekonomik koşulların kötüleşmesi ve Rejim’in sunduğu hizmetlerin düzeyindeki düşüş. Rejim, hizmet sunmak ve ekonomik koşulları iyileştirmek yerine güvenliğe öncelik vermeye devam ediyor.

• Rusya ve Rejim’in Süveyda halkına zorunlu askerlik uygulaması için sürekli olarak baskı yapması. Binlerce Süveydalı, halkın geri kalan kesimlerine karşı savaşmaya zorlanmaktan korktuğu için Rejim güçlerine katılmak istemiyor. Bu baskıların sonuncusu daha önce Deyrzor'da öldürülen Tuğgeneral İsam Zühreddin’in oğlunun komutasında zorunlu askerlik yapmamış Süveydalılardan oluşan yeni bir birlik kurulması girişimiydi. Halbuki bu birliğin faaliyet alanı sadece güney Suriye’yi kapsıyordu.

• Rusya ve İran'ın Süveyda'daki etkilerini ve varlıklarını genişletme girişimlerinin kabul edilmemesi.

Süveyda kötü yaşam koşulları nedeniyle halk protestolarına ilk kez tanık olmasa da bu dalganın devam etmesi veya durması birtakım faktörlerle bağlantılı görünüyor. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

• 2020 yılının ortalarında Süveyda'da meydana gelen protesto dalgasına benzer güvenlikçi çözümü benimsenmekte. Bu gösterilerde göstericilerin tutuklanmasının yanı sıra gösterilerin bitmesi için taleplerin yerine getirileceği vaat edilmişti. O dönemde güvenlik güçleri tarafından silah kullanılmamıştı. Bu nedenle yeni dalgada silaha başvurulursa protestocuların gerginliği arttırması uzak bir ihtimal olarak görünmüyor.

• Yerel gruplar, din adamları ve ileri gelenlerin tavrı. Fehd güçleri hariç bu kesimler protestolara destek vermedi. Bilakis bu gruplar genellikle gerilimi tırmandırmak yerine sükuneti tercih ediyorlar. Rusya'nın "Ricalu’l-Kerâme" (Onurlu Adamlar) hareketinin lideri Yahya el-Haccar ile iletişim kurmasını sağlayan bu kanal aracılığıyla bu konuda bir rol oynayacağı da göz ardı edilmemelidir.