Mercek Altında | Suriye lirasının değerinde yeni bir düşüş: sebepler ve sonuçlar

Nisan ayının ortasından bu yana Suriye lirası, döviz karşısında dikkate değer bir şekilde istikrarını korudu. Bu dönemde ABD doları, 3200 Suriye lirasına ulaştı. Bu kur, dört aydan fazla bir süre sabit kaldı. Bu da Suriye rejimi bölgelerinde yaşayan Suriyeli tüketiciler için temel emtia fiyatlarının istikrarını korumasına yardımcı oldu.

Eylül ayının başından sonra Suriye lirası değer kaybetmeye başladı ve Dolar, 3,500 Suriye lirasına çıktı. Birkaç gün içinde Suriye lirası yaklaşık %10 değer kaybetti.

Bu düşüşün nedenleri şunlardır:

1- Para arzını artırmak

Rejim, nakit akışını kurutmak amacıyla tüccarları banka işlemlerine zorlama, Suriye lirası cinsinden nakit bakiyelerine el koyma ve büyük tüccarları bankalara büyük meblağlar yatırmaya zorlama gibi önlemler alarak para arzını kontrol ederek sabit bir döviz kuruna ulaşabildi. Ancak bu önlemler, doğası gereği geçici olması ve ekonomik aktivitede düşüşe ve piyasaların durgunluğuna yol açması gibi göz ardı edilemeyecek olumsuzluklar taşıdığı için süresiz olarak devam edemez.

Rejim likiditeyi kurutmak için çalışmaya devam etmesine rağmen, Ağustos ayının başında sivil ve askeri personel maaşlarını %50 oranında artırdı. Bu da piyasalardaki para arzının artmasına ve Suriye lirasının değer kaybetmesine neden oldu.

2- Akaryakıt ve emtia fiyatlarının sürekli olarak artması

Temmuz ayının ilk haftasının sonunda Suriye rejimi, benzin fiyatını yükseltti. Bu şekilde benzinin fiyatı 2021 yılında dördüncü kez artmış oldu. Bu zam, şeker ve pirinç fiyatlarına yapılan zamdan birkaç gün sonra geldi. Bu durum, genel olarak bütün fiyatlara yansıyor. Sübvansiyonların kaldırıldığı ürünler da ulaşım, üretim ve ailelere sağlanan hizmetler kapsamına giren temel ürünler. Bu da fiyatların yükselmesine, yani enflasyon oranının artmasına neden oluyor.

3- Lübnan'daki krizin şiddetlenmesi

Suriyeliler için Lübnan, ihtiyaçlarının büyük bir kısmının karşılandığı bir yer olması açısından her zaman bir çıkış noktası olmuştur. Lübnan krizinin başlamasıyla birlikte Suriye'ye mal -özellikle de yakıt- kaçakçılığı arttı. Suriyeli tüccarlar da bazı malları Lübnan piyasasına gönderebildi. Ancak bu, uzun süre devam etmedi ve Lübnan piyasaları kurudu. Bu da bu faydaların azalmasına neden oldu.

* * *
Suriye lirasının fiyatındaki son düşüşle ilgili bu nedenler, Suriye'de kötüleşen ekonomik durumdan hiçbir şekilde ayrılamaz. Rejimin Suriye lirasını korumak yerine az sayıdaki döviz kaynağını savaşı finanse etmek için tahsis etmesi, 2021 yılının sonuna kadar Suriye lirasında daha fazla değer kaybetmesine zemin hazırlıyor. Bu da çoğu mal ve hizmetin fiyatlarında bir artış anlamına geliyor. Aynı şekilde Rejimin dövizin artışından, döviz büroları ve Suriyelileri sorumlu tutması ve kendi içinde yer alan kişilere yönelik uluslararası yaptırımları suçlayarak sorunu çözmeye çalışması, herhangi bir çözüm sunulmasına katkı sağlamayacaktır.

analiz ve düşünce birimi - Jusoor Araştırma Merkezi