Nisan ayında Güvenlik Konseyi başkanlığını yürüten Rusya, Suriye rejiminin kimyasal silah programının iptal edilmesine ilişkin 2118 (2013) sayılı kararın uygulanmasına ilişkin 114 no’lu aylık raporun gözden geçirilmesine ayrılan oturumu iptal etti.

Rusya, raporlarda yeni bir hususun olmaması ve Güvenlik Konseyi’nin mali kaynaklarını gereksiz yere harcamaya sebep olmasını bahane ederek aylık oturumların yapılmasına birçok kez itiraz etmişti. Rusya, geçen Mart ayında yapılan son oturumdan bu yana bu tavır için hazırlanıyor gibi görünüyor. Rusya ve Çin bu konuda herhangi bir açıklama yapmaktan kaçınmıştı.

Rusya, yayınladığı aylık programda Güvenlik Konseyi üyelerinin, Suriye’deki kimyasal silahlarla ilgili süreç hakkında önemli ölçüde farklı görüşlere sahip olduğunu ve Rusya, Çin ve diğer bazı ülkelerin bu toplantıların sıklığından uzun süredir şikayet ettiğini belirterek aylık toplantılara son verilmesi çağrısında bulundu.

Ancak Nisan oturumunda 17-22 Ocak 2023 tarihleri arasında Suriye’de bulunan daraltılmış ekibin ziyaretinin sonuçları yer alacağından dolayı Güvenlik Konseyi’nin birçok üyesinin bu programı reddetmesi ve Rusya’nın kararına itiraz etmesi bekleniyor.

2118 (2013) sayılı karar, ABD ile Rusya’nın 14 Eylül 2013 tarihinde Cenevre’de uzlaştığı ve onayladığı “Suriye Kimyasal Silahlarının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Çerçeve Anlaşma”nın ( S/2013/565 ) sonucuydu. Buna göre Rusya, rejimin buna uymaması durumunda Birleşmiş Milletler tüzüğünün kimyasal silahların kullanımıyla ilgili 7. maddesi’ne göre rejime yaptırım uygulanmasını kabul etmişti. Ancak daha sonra Rusya çerçevenin ve 2118 sayılı kararın uygulanmasını iptal etmiş ve rejimi kınama kararını veto etmişti. 

Rusya, Güvenlik Konseyi’ni, rejimin kimyasal silah kullanması dosyasını gündemden düşürme seçeneğine zorlamak istiyor. Bu da son 113 aydır kimyasal silahların yasaklanması raporunu sunan Güvenlik Konseyi’nin çalışmalarında bir ilk olacaktır. Öte yandan Rusya, başkanlığı döneminde, Ukrayna’yı savunmak için oraya ihraç edilen silahları kast ederek “silah ve askeri teçhizat ihracatını düzenleyen anlaşmaların ihlal edilmesinden kaynaklanan riskler” ile ilgili açık bir gündem oluşturmayı da amaçlayacaktır.

Ancak sonuç olarak rejimin kimyasal silah kullandığına ilişkin dosyanın Güvenlik Konseyi’nin aylık görüşmelerinde yeniden görüşülmesi bekleniyor. Batı özellikle de Rusya’nın Güvenlik Konseyi’nin başkanlığını üstlenmesine yönelik yaygın eleştiri dalgasıyla birlikte böyle bir adımı reddedecektir. Rusya dönem başkanlığını Ukrayna ile ilgili kendi gündemini desteklemek ve bilgi yaymak için kullanmakla eleştiriliyor.