Rejimin yüksek fiyatları haklı çıkarma söylemleri: Sorumluluktan kaçma ve yanıltma.

2022 yılının Ramazan ayının gelmesiyle birlikte Suriye Rejimi’ne bağlı bölgelerde fiyatlarda keskin bir artış yaşanıyor. Bu artışın son on yılın en yükseği olduğu belirtiliyor. Örneğin bir kilo şeker, bulgur, pirinç ve domatesin fiyatı yaklaşık 4,500 Suriye lirasına ulaşıyor. Patatesin kilosu 3000 Suriye lirası, akıllı kartın dışında bir poşet ekmeğin fiyatı 2000 Suriye Lirasına ulaşıyor. Kırmızı etin kilosu 30 bin, beyaz etin kilosu ise 20 bin Suriye lirasından satılıyor.

Rejim bölgelerinde bir ailenin gıda ürünleri sepetinin fiyatı haftalık bazda artıyor. Ramazan ayının ilk haftası bir önceki haftaya göre %5, Mart 2022'de ise şubat ayına göre aylık bazda tahmini olarak %8 arttı.

Rejim, yüksek fiyatları haklı çıkarmak, sorumluluktan kaçmak ve kamuoyunu yanıltmak için 3 ana unsurdan oluşan bir söylem geliştirdi. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Tüccarlara saldırmak ve onları sorumlu tutmak:

İç Ticaret ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı, tacirlere yönelik düzenlenen 100'den fazla tutanağı her gün paylaşarak tacirlerin açgözlü ve sorumsuz davranışlar sergilediklerini iddia etti. Ekonomi Bakanı Muhammed Samir Halil, 6 Nisan'da Uluslararası Şam Fuarı'nda düzenlenen Ramazan festivalinde fiyatların daha ucuz olması gerektiğini belirterek, firmalara indirim çağrısında bulundu.

Bu söylem, güvenlik kıskacı ve hükumete yönelik eleştirilerin çok sıkı denetlenmesi ile orantılıdır. Kamuoyuna açık bir şekilde piyasanın durumunu anlatan kişiler, bunu gerekçelendirmelidir. Dolayısıyla açıklama yapanlar, Rejim hükumetini sorumlu tutmaktan kaçınıyor ve “Hesaba çekilmesi gereken kişiler tüccarlardır.” diyorlar. Bazen sadece küçük tüccarlar değil, büyük iş adamlarının da hesaba çekilmesi talep ediliyor. Örneğin Şam İl Meclisi üyeleri, Mart ayı sonlarında İç Ticaret Bakanı Amr Salim ile yaptıkları görüşmede böyle bir talepte bulundular.

2. Ekonomik yaptırımlar:

Rejim hükumetindeki yetkililer, fiyatların yükselmesinden yaptırımları sorumlu tutmaktan çekinmiyorlar. Örneğin Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad, 21 Şubat'ta Rus mevkidaşı Sergei Lavrov ile yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada yaptırımların, Suriyelileri fakirleştirdiğini ve krizi daha da derinleştirdiğini söyledi.

Çeşitli devlet kurumları, her fırsatta fiyat artışının nedeninin yaptırımlar olduğunu söylüyor. Bu söylem, daha fazla insani yardım talep etmek veya yaptırımları kaldırmak amacıyla Rejim elçilerinin katıldığı uluslararası ve insani yardım toplantılarında kullanılmaktadır.

3. Farklı koşullar:

Dünya genelinde yaşanan olaylar da fiyatların artmasında kullanılan diğer bir söylem. Örneğin Rejim’in Dışişleri Bakan Yardımcısı Beşşar el-Caferi, 24 Mart'ta yaptığı açıklamada, herkesin ekonomik olarak etkilendiği Rusya-Ukrayna savaşından Suriye'nin siyasi olarak kazançlı çıktığını belirtti. Ekonomi Bakanı da Rusya-Ukrayna savaşına atıfta bulunarak, fiyatlardaki artışın nedenlerinden birinin mevcut küresel kriz olduğunu da söyledi.

Yüksek fiyatların bir sebebinin de hava ve iklim koşulları olduğu iddia ediliyor. Örneğin fiyatların yüksek olmasından Lübnan mali krizi sorumlu tutulmuştu. Ardından Beyrut limanındaki patlama sebep olarak gösterildi. Bu söylem, fiyat artışından sorumlu tutulan tüccarların kendilerini savunma konusundaki bakış açılarına uyuyor ve eleştirilere karşılık verebilmelerine yardımcı oluyor.

Genel olarak Rejim, fiyatlardaki artıştan kendisini veya kurumlarını sorumlu tutmayı reddediyor. Hükumet kurumlarını eleştirenleri de politikalarına muhalif olarak damgalıyor. Örneğin yaşam koşullarını eleştiren ve bundan hükumeti sorumlu tutan ünlü isimler tutuklandı ve tepkilerini geri çekmek zorunda bırakıldılar.