Mercek Altında | Mecburi hizmetten geri kalan ve bedeli ödemeyen kişilerin ve yakınlarının paralarına el konulması hakkında
 
Rejim hükumeti Savunma Bakanlığı Muafiyet ve Bedelli Şube Müdürü Tuğgeneral İlyas Baytar, 6 Şubat 2021'de, askerlikten muaf olma yaşı olan 42 yaşını bitirdikten sonra "hizmetten geri kalma bedeli” dosyasını düzenlemeyi geciktiren kişilerin ve birinci dereceden akrabalarının (anne-baba ve oğullar) mallarına el konulacağını söyledi. 

Beşşar Esed de Aralık 2020'de 30 Sayılı Askerlik Hizmeti Kanununda bazı değişiklikler içeren bir kanun çıkarmıştı. Buna göre zorunlu askerlik hizmeti yapmakla sorumlu olup 42 yaşın üzerinde olan ve mecburi hizmetten geri kalma bedelini ödemeyen kişilerin taşınır ve taşınmaz mallarına tedbir amaçlı el konulacak. Değişiklik bu kişilerin akrabalarının mallarına ele konulma olasılığına atıfta bulunmadı. Ancak görünüşe göre bu açıklama gelecekte politikaların uygulanması yolunda atılmış bir adım. Rejim bu kişilere kayıtlı bir şey bulamazsa o zaman akrabalarının mallarına el koyacak.

Muafiyet ve Bedelli Şube Müdürünün son açıklaması hakkındaki bazı değerlendirmeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

1. 2020 tarihli 30 Sayılı Kanun’da yapılan değişikliklerin temel amacı, Suriye rejiminin boğucu bir ekonomik kriz yaşadığı bir ortamda mali kaynak toplamaktır. Rejim, geçtiğimiz yıllarda bedelliyi ödeme seçeneklerini genişletmeye ve zorunlu askerlikten arananların dışında daha fazla kesime yaymaya çalıştı. Aynı zamanda bunu, güvenlik durumlarını düzenlemek isteyenleri ikna etmek için bir araç olarak kullandı. Ancak son zamanlarda yapılan açıklamalar bedellinin aynı zamanda bir gözdağı aracı olarak kullanılacağını gösteriyor.

2. Bu açıklama geçen yıl onaylanan bedelli askerlik ücretini ödemeleri için savaştan kaçanlar üzerinde daha fazla baskı oluşturmak için yapılmış görünüyor. Aynı zamanda ödeme yapılmaması durumunda rejimin mallara el koymaya başvuracağı mesajını veriyor. Rejimin geçen sene bedelli askerlik ücretinin ödenmesine izin veren değişikliklerden istenilen miktarı tahsil edemediği düşünülüyor.

3.  Uygulama yasal olarak mükellefin 42 yaşında olmasını gerektiriyor. Yani bugün 20 yılını doldurmuş ve mecburi hizmet bedelini ödememiş bir genç, 42 yaşını resmen aştığı dönem olan 22 yıl üç ay sonrasına kadar bu yasanın kapsamına girmiyor.

4. Açıklama, Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan ülkeler üzerinde baskı kurmayı da hedefliyor. Bu ülkelerin, Suriye rejimine bedelli askerlik ücretlerini yabancı para cinsinden ödenmesini kolaylaştırmaması durumunda mültecilerin mallarına el konulacak. Bu da bu mültecilerin gelecekte kalıcı mültecilere dönüşeceği ve bu ülkelerin işlerini karmaşıklaştıracağı anlamına geliyor. Bu nedenle rejim, meselenin bu ülkelerdeki tarafları ödeme sürecini kolaylaştırmak için adım atmaya veya bu tür yasaları görüşmek için Esed ile müzakere etmeye sevk etmesini umuyor.

5. Rejim, bu açıklamanın içeriğini kanunlaştırırsa bu, kontrol ettiği ana şehirlerdeki nüfusun kendi bakış açısına göre uzun vadede daha "homojen" hale getirmesine yardımcı olacaktır. Uygulama, rejime eski ve yeni muhaliflerin mülklerine ve evlerine el koymasına ve bunların daha önce kontrolden çıkan bölgelerin yeniden ele geçirilmesinde onu destekleyen sadık güçler veya milislere vermesine imkan sağlayacaktır. 

analiz ve düşünce birimi - Jusoor Araştırma Merkezi