Dera'daki 6 aylık çözümün ardından saha gerginliği Anlamı ve etkileri 



Suriye Rejimi’ne bağlı güvenlik güçlerinin 15 Mart 2022'de Dera’ya bağlı Casim ilçesindeki bir mahalleye baskın düzenlemesiyle yeni bir saha gerginliği yaşandı ve silahlı muhalif grupların eski savaşçıları ile Rejim arasında çatışma çıktı. Çatışmalarda çok sayıda sivil öldü ve yaralandı. Ayrıca devlet güvenlik biriminden bir subay ve birkaç memur öldü ve bazı araçlarda hasar meydana geldi.

Bölgenin ileri gelenleri ve Rejime bağlı güvenlik komitesi, gerginliği kontrol altına almak ve büyük çaplı çatışmalara dönüşmesini engellemek için hemen hareket geçti. Bunun üzerine iki taraf, ikili görüşmede, gözaltına alınan Rejim güçlerinin serbest bırakılması, cesetlerin teslim edilmesi ve kente yönelik baskınların durması şartıyla sükunete geri dönme konusunda anlaştılar.

Bu gerginlik, Rusya'nın himayesinde Dera Merkez Komitesi ve Güvenlik Komitesi'nin, aranan kişilerin yargılanmaması, kaçan askerlerin hesap sorulmadan hizmet merkezlerine geri gönderilmesi ve ileri gelenlerinin eşliğinde güvenlik güçleri tarafından yapılan teftişlerde bulunan hafif ve orta dereceli silahların teslim edilmesini öngören yeni bir uzlaşma anlaşması imzalamasından 6 ay sonra gerçekleşti.

Casim ilçesindeki gerginlik sona ermiş olsa da bazı işaretler taşıyor. Önemli olanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Rejim, şiddeti yeniden tekeline alarak ve bölgeyi kalıcı olarak silahsızlandırarak Dera’ya yeniden egemen olmayı amaçlayan güvenlik yaklaşımını sürdürmede ısrar ediyor. Ayrıca buna engel olan tüm kişileri tutuklama veya tasfiye yoluyla etkisiz hale getirmek istiyor.

• Rejimin Dera'daki askeri ve güvenlik gücü hâlâ zayıf. Birbirini takip eden bütün çözüm anlaşmaları ve bu anlaşmalardaki silahları teslim etme maddeleri, il üzerindeki güç ve otorite kaynaklarının yeniden elde edilmesine katkı sağlamadı. Bu durum, eski muhalefet savaşçılarının silah kullanabilmesi ve rejim güçleri ve takviye kuvvetlerini hedef alabilme güçlerinde açıkça görülüyor. Merkez Komitesi ise birçok şehirde müfreze ve kontrol noktası kurulmasını engelleyebiliyor.

• Rejim, komşu ülkeler için istenmeyen huzursuzluk ve kaosa yol açabilecek askeri çatışmalara girmek istemiyor. Bu husus, Rusya'nın Ürdün ve İsrail gibi güneydeki uluslararası aktörlere verdiği taahhütlerin bir parçası olarak görünüyor.

Her halükarda, Rejimin Casim’de meydana gelen gerginliğin sonuçlarından memnun olmayacak ve daha sonra cevap için hazırlanacaktır. Rejim ayrıca baskınlar sırasında ileri gelenleri güvenlik güçleri üzerinde bir denetçi olarak kabul etmeyecektir. Çünkü bu kendisi için gerçek bir tehdit haline gelen eski muhalefet gruplarının üyelerini ve liderlerini tutuklama gücünü ve bu husustaki hedeflerini baltalayacaktır.