Mercek Altında | Anayasa Komisyonu: Rejim görünüşte söylenenleri kabul ediyor ama içeriği yok ediyor

Suriye Anayasa Komitesinin altıncı tur görüşmeleri, Suriye rejiminin kasıtlı olarak dokuz aydan fazla bir süre oturumları askıya almasının ardından 18 Ekim 2021'de yeniden başladı. Bu turdaki görüşmelerde "ordu, silahlı kuvvetler, emniyet ve istihbarat, hukuk ve devletin egemenliği, terör ve aşırılık” konuları ele alınacak.

Rusya'nın, Arap dünyası ve uluslararası kamuoyu ile normalleşme sürecini tamamlamak için ortaya koyduğu çabalara ek olarak siyasi süreci etkilemeye devam ettirebileceğine dair Suriye rejimine daha fazla güvence vermek amacıyla yeni bir anayasa komitesi görüşmesine katılması için baskı yaptığı söylenebilir.

İleriye doğru bir adım gibi görünen ancak anayasa yapma sürecinde önemli bir atılım gerçekleştirmesi beklenmeyen anayasanın içeriğine dair görüşmelere geçilmesine rağmen, Suriye rejiminin boşa zaman geçirme politikasından vazgeçeceğine dair bir alamet görünmüyor. Rejim, anayasa reform sürecinin sadece 2012 anayasası üzerinde değişikliklerle sınırlı kalmasını sağlamak yerine tamamen yeni içerikler ortaya koymadığı sürece herhangi bir gelişme olmayacaktır.

Görünen o ki Suriye rejimi, daha önceki tüm oturumlarda yaptığı gibi karşı tarafın kabul edemeyeceği konuları gündeme getirerek görüşmeleri baltalamak istiyor. Rejim, bu politikayı uygulamak için 20 Ekim'de Şam'da askeri personeli taşıyan bir otobüse düzenlenen bombalı saldırıyı yoğun bir şekilde kullandı.

2017'den itibaren Rusya'nın, Suriye muhalefetinin Rejim lehine nüfuz ve kontrol haritasındaki etkisinin azalmasından yararlanarak siyasi sürece kendi vizyonunu dayatmaya başladığı görülüyor. Rusya, Suriye muhalefetinin üzerinde ısrar ettiği ve vazgeçilemez bir öncelik olarak sunduğu iktidar ve siyasi geçiş gibi konuları içeren anayasa sepetini görüşmeye açtı. 

Rusya, anayasa reform sürecini, ulusal birlik hükumetinin kurulması kararını alan 2012 anayasasında yapılacak değişikliklere indirgemeye çalışıyor. Buna karşılık sürece dair ilk görüşler, 2254 (2015) sayılı karara uygun olarak geri kalan konuları görüşme yolunu açacak yeni bir anayasa taslağından söz ediyordu.

Her halükârda, rejim heyetinin bu ve daha önceki turlardaki tavrından, rejim ve müttefiklerinin, sürecin ilerlemesini ama diğer taraftan da tamamen sona ermesini engellemek amacıyla, şekle dair konularda taviz vererek içeriği boşaltmaya çalıştıkları anlaşılıyor. Çünkü sürecin asgari düzeyde devam etmesi, Rusya'nın iddialarını desteklemesine yardımcı olacaktır. Rusya bir taraftan kendi çözüm vizyonunu bölgesel ve uluslararası düzeyde paralel yollardan kabul ettirmeye çalışırken, diğer taraftan kendisinin ve rejimin siyasi çözüme ulaşma arzusu olduğunu iddia etmeye devam edecektir.  

analiz ve düşünce birimi - Jusoor Araştırma Merkezi