Türkiye'nin Suriye rejimi ile görüşmeleri... siyasi olarak ufuk açık değil
Nis 28, 2023 1865

Türkiye'nin Suriye rejimi ile görüşmeleri... siyasi olarak ufuk açık değil

Font Size


Türkiye ile Suriye rejimi, bugüne kadar istihbarat yetkilileri ve savunma bakanları düzeyinde -Rusya ve İran temsilcilerinin katılımıyla- iki görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmelerin Türkiye’deki seçim döneminin bitmesinden sonra Mayıs ortasında tamamlanması bekleniyor.     
Görünüşe göre Türkiye, rejimle normalleşme adımlarını ilk aşamada askeri ve güvenlik düzeyiyle sınırlandırmak, daha sonra adımların üzerine inşa edileceği askeri ve güvenlik düzeyinde net bir yol haritası belirlemeden ilişkilerde hızlı bir şekilde ileri adımlara geçmemek ve siyasi düzeye taşımak istemiyor.     
Yol haritasının Türkiye’yi memnun edecek ve toplantıları geliştirip siyasi boyuta taşıma konusunda ikna edecek şey, tartışmalı konularda anlaşmaya varılması olduğunu söyleyebiliriz. Tartışmalı konuların başında şunlar geliyor:      

  • Türk kuvvetlerinin geleceği: Türkiye, terör tehditleri ortadan kaldırılana ve Birleşmiş Milletler himayesinde siyasi bir çözüme ulaşılana kadar Suriye’deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar ediyor. Çünkü güçlerinin geri çekilmesinin bir güvenlik boşluğuna yol açacağına inanıyor. Bu da rejimin ilişkileri normalleştirmenin bir başlangıcı olarak Suriye’deki askeri tesislerini boşaltma taleplerini kabul etmeye hazır olmadığı anlamına geliyor.     
  • Suriye muhalefeti ile ilişki: Ankara, Suriye muhalefetiyle ilişkisini sürdürdüğü ve Suriye’deki geleceği ve nihai çözüme katılımı konusundaki yerini garanti altına almak istediği için, rejimin Suriye’deki tek muhatap kabul edilmesi talebini reddediyor.     
  • Terörle mücadele: Türkiye, başta PKK ve onun Suriye kolu olmak üzere terör örgütlerini hedef alan terörle mücadele için açık ve faal bir mekanizmaya ulaşılmasını ve bunun Suriye muhalefet bileşenlerini hedef almamasını istiyor. Türkiye terörle mücadele adı altında Suriye’nin kuzeybatısında istikrar sorunlarına ve yeni göç dalgalarına yol açabilecek askeri operasyonların yeniden başlamasından çekiniyor.     
  • Mültecilerin geri dönüşü: Ankara rejimden, mültecilerin şehirlerine ve köylerine dönüşlerini engellemeyecek şekilde garantiler vermesini istiyor.      

İran’ın rejimin taleplerine  karşılık verdiği bir ortamda onun kısa ve orta vadede Türkiye’nin taleplerine olumlu yanıt vermesi beklenmiyor. Çünkü İran’ın yaklaşımı, rejim güçlerinin ve yardımcı güçlerin (milislerinin) Suriye topraklarını kontrol etmesine olanak sağlamaya dayalı ve Suriye muhalefetinin rol oynayacağı siyasi bir çözüm belirtisi göstermiyor.     
Sonuç olarak Ankara ile Şam arasındaki görüşmelerin seçimlerden sonra da devam edeceği farz edilirse, mevcut gerçekleri değiştirecek etkili değişkenler ortaya çıkmadıkça süreç için herhangi bir siyasi ufkun oluşması beklenmiyor.