Suriye Rejiminin döviz cinsinden para temin etme çabaları




2022 Nisan ayının ortalarında Suriye Merkez Bankası, ABD dolarını 2500 Liradan 2800 liraya yükseltti. Havale şirketleri, Suriye Merkez Bankasının emriyle ve onunla koordineli olarak Ramazan ayının başlamasıyla artan para transferlerinden yararlanmak için Nisan 2022'nin başından sonra doların fiyatını artırmıştı. Değerlendirmelere göre bu şirketler, Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı boyunca yaklaşık 50 milyon dolar topladı. Bu ise önceki yıllarla kıyaslandığında düşük bir miktar olup Suriye Merkez Bankası'nın beklentilerini karşılamıyor.

Şu söylenebilir: Toplanan döviz, Suriye Merkez Bankası için hayal kırıklığı yarattı. Bunun üzerine havale ofislerinden ilişkileri ve araçlarını kullanarak daha büyük meblağlar toplamalarını istedi. Bu da havale ve döviz şirketlerinin daha yüksek fiyattan dolar satmaya devam etmesine yol açtı. Suriye Rejimine bağlı İçişleri Bakanlığı, ABD doları cinsinden daha büyük meblağlar ödeyebilenlerin pasaport almasını da kolaylaştırdı. Ancak bir süre sonra teknik sorunlar nedeniyle bu hizmeti vermeyi kesti.

Dünya genelinde temel emtia fiyatlarının artmasıyla birlikte Rejim, ordu ve güvenlik güçlerine gerekli miktarları temin etmekte zorlanıyor. Örneğin erzak sağlamaktan sorumlu makam, son üç ayda ilan ettiği gıda maddeleri, tamir malzemeleri ve yedek parça ihalelerini ertelediğini açıkladı. Rejim, bu ihaleleri yeniden açmak, ordu ve güvenlik birimlerine gerekli şeyleri temin edebilmek için döviz cinsinden fon sağlamaya çalışıyor.

Görünüşe göre Rejim, ortakları olan Rusya ve İran’ı borçlanmada güvenilir olmayan seçenekler olarak görüyor. Rusya, üç aydan uzun bir süre önce Ukrayna'ya yönelik saldırısı ve ekonomik gücünü baltalayan Batı'nın yaptırımlarından dolayı büyük masraflarla karşı karşıya. İran da Biden’ın yönetime gelmesiyle birlikte kaldırılmasını umduğu yaptırımlarla karşı karşıya. Rejime yakın işadamları ve kuruluşlara uygulanan yaptırımlar da bu kişilerin, eskisi gibi aynı verimlilikle fon sağlama yeteneklerinin azalmasına sebep oldu.

Rejim, döviz temininde, kendisiyle çalışan işadamları ağının sağladığı miktarlar, bazı ortaklarının verdiği bağışlar ve borçlar; pasaport, bedelli askerlik ücreti, yurtdışındaki Suriyeliler için kamu hizmet ücretleri, yurtdışı para transferleri ve mal gelirlerine dayanıyor.

Küresel gıda krizinin başlamasıyla birlikte Rejim, temel malların ihracatını durdurdu. Ancak Mayıs ayının başında bazı malların ihracatına izin verdi. Ayrıca, ihracat yapabilen sanayi sektörlerine %10'luk bir sübvansiyon sağladı. Bu şirketler, Rejime döviz sağlayabilir. Rejimin pasaport ve resmi belge çıkarabilmesi, döviz elde etmesine izin veriyor. Rejimin özellikle BAE ve Mısır'daki işadamları ağı aracılığıyla ekonomik faaliyetlerini genişletmesi bekleniyor.