Rusya’nın Suriye Anayasa Komitesi toplantılarını Cenevre’den başka bir yere taşıma talebinin anlamı
Rusya’nın Suriye Anayasa Komitesi toplantılarını Cenevre’den başka bir yere taşıma talebinin anlamı
16 Haziran 2022’de Rusya’nın Suriye Özel Elçisi Alexander Lavrentiev, garantör devletlerin Astana görüşmelerinin 18. turunda Anayasa Komitesi toplantılarını Cenevre’den daha tarafsız bir yere taşınması gerektiğini görüştüklerini söyledi. Toplantıda alternatif olarak Abu Dabi (Birleşik Arap Emirlikleri), Maskat (Umman) ve Cezayir (Cezayir) önerildi.
Anayasa Komitesi toplantılarının Cenevre’den başka bir yere taşınması ilk kez teklif edilmiyor. Daha önce Rusya’ya yakın Moskova platformu aracılığıyla 2019 sonunda toplantıların Şam’a taşınması önerilmişti.
Rusya’nın Anayasa Komitesi toplantılarının Cenevre’den başka bir yere taşınmasına ilişkin tutumu, Ukrayna’nın işgali sonrasında Avrupa’nın Moskova’ya yönelik tepkilerinden duyduğu memnuniyetsizliği açık bir şekilde yansıtıyor. Bunların arasında Rus diplomatların hareketlerini kısıtlamak ve bazı ülkelerden sınır dışı etmek de yer alıyor. Ancak bu durum, başka motivasyonların olmasına engel değil. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Rusya, iki taraf arasındaki düşük koordinasyon seviyesinin bir ifadesi olarak Batılıların diplomatik arabuluculuğunu kabul etmediğini vurguluyor. Ayrıca Moskova bu hamlesi ile Batı’nın Suriye siyasi sürecindeki etkisini zayıflatmak istiyor. Bu da Moskova’nın Avrupa’nın dış politikasını etkileyen bir konuya temas edebildiğini gösteriyor.
• Rusya, öncelikle Ukrayna savaşına odaklanmasına rağmen, Suriye dosyasındaki gücünün ve ilgisinin azalmadığını göstermek ve kanıtlamak istiyor.
• Rusya, Arap ülkelerinin Suriye rejimiyle ilişkilerini normalleştirme sürecine yeni bir ivme kazandırmak istiyor. Rusya’nın Cenevre’ye alternatif olarak önerdiği tüm Arap başkentlerinin Şam ile diplomatik ilişkileri var. Böylece Suriye muhalefeti üzerinde daha fazla baskı oluşturuyor.
Rusy’'nın sonraki aşamada Anayasa Komitesi’nin toplantılarının başkent Şam’a taşınmasını talep etmesi beklenmiyor. Çünkü bu öneri gerçekçi olmamakla birlikte aynı zamanda Suriye muhalefetini ve Türkiye’yi anayasayı yazma ve düzenleme diyaloglarına katılmaktan vazgeçmeye zorlayacaktır. Rusya, kendi ilkelerine göre uluslararası topluma sunabileceği bir şekilde Suriye siyasi sürecini başarma çabalarını baltaladığı için bu senaryoyu tercih etmeyecektir.
