Mercek Altında | Colani'nin Batılı gazeteciler ile görüşmesi.. Hedefler ve Çağrışımlar

31 Ocak'ta Babü’l-Heva (Cilvegözü) sınır kapısında Şam Kurtuluş Heyeti (HTŞ) lideri Ebu Muhammed el-Colani ile bir grup Batılı gazeteci ile İdlib’te bir araya geldi. Toplantıya katılanlardan Amerikalı gazeteci Martin Smith, Colani ile çekilmiş bir fotoğrafını Twitter hesabından paylaştı.

Bu görüşme HTŞ'nin, terör listelerinden çıkarılmasına katkıda bulunacağı umuduyla uluslararası toplum nezdindeki imajını iyileştirme çabaları çerçevesinde gerçekleşti. 

Aslında örgütün imajını değiştirme girişimleri, Batı ile temasların başladığı 2017 yazında başladı. O sırada HTŞ'nin siyasi yetkilisi Zeyd Attar, uluslararası veya ulusal düzeyde terör listelerinde bulunan örgütlerle arka kapı müzakerelerini yürüten eski İngiliz diplomat Jonathan Powell bir araya gelmişti.

HTŞ'nin şeri kadısı Abdurrahim Attun, Eylül 2020'de İsviçre "Le Temps" gazetesine verdiği demeçte HTŞ’nin Batı için bir tehdit oluşturmadığını ve kontrol ettiği bölgenin uluslararası yardıma ihtiyacı olduğunu söylemişti.

Ayrıca Colani, Şubat 2020'de Uluslararası Kriz Grubu ile gerçekleştirdiği diyalogda HTŞ'nin El-Kaide’ye biat etmesinin zorunlu bir seçenek olduğunu vurgulayarak Suriye'nin yabancı operasyonlar için bir merkez olarak kullanılmamasını şart koştuğunu belirtti. Colani hiç kimseye Suriye'yi bu tür hedefler için kullanmaya izin vermeyeceğini söyledi.

Colani'nin son görüşmesi ise Uluslararası Kriz Grubunun paylaşımından birkaç gün önce gerçekleşti. Kriz Grubunun başkanlığını ise Robert Malley yapıyordu. Malley İran özel elçisi olarak atanmasının ardından geçtiğimiz günlerde istifa etti. Grup, bir rapor yayınlayarak Biden yönetimini Batının İdlip'te temel hizmetleri sunma kabiliyetini olumsuz etkilediğinden dolayı HTŞ’yi terör listesinden çıkarmaya çağırdı.

Uygulamada HTŞ, kendisini İslami bir ideolojiye sahip yerel bir örgüt olarak yeniden tanımlama ve uluslararası barış ve güvenliğe herhangi bir tehdit oluşturmadığını gösterme çabalarının bir parçası olarak yabancı bileşeni veya cihatçı söylemde "küresel akım” olarak bilinen kesimi etkisiz hale getirmeye çalıştı.

Ancak ABD ve uluslararası toplum bu adımlara güvenmeyebilir ve HTŞ’nin irtibatları hakkındaki şüpheler ortadan kalkmayabilir. Hatta 5 Şubat 2021'de yayınlanan Güvenlik Konseyi raporu bunu bir çevreleme süreci olarak tanımladı.

Amerika Birleşik Devletleri’nin HTŞ'yi yeniden sınıflandırmayı tartışmayı kabul etmesinin sadece davranış ve söylemde değişiklik yapmakla ilgili olmadığını söylemek mümkün. Bunun için daha çok güçlü gerekçeler ve argümanlar, yani yapı, organizasyon ve söylemde köklü değişiklikler yapmak gerekiyor. 

Buna göre HTŞ'nin imajını düzeltmek ve yeniden terör listelerine alınmasını engelleyecek şekilde kendisini yeniden yapılandırmak için Batıdaki nüfuz merkezlerine ve karar alma mekanizmalarına ulaşma çabalarına devam etmesi bekleniyor. Bu da onun İdlip'teki Askeri Konsey projesini başarılı kılma ve karar alma sürecini kontrol altına aldıktan sonra ona entegre olma isteğini açıklamaktadır.

HTŞ'yi kara listelerden çıkarma gücü ve isteği bir yana ABD genel olarak HTŞ üyelerini ve liderlerini hedef almama politikasına devam edebilir. Ayrıca kuzeybatı Suriye'de yerinden edilmişlere insani yardım ulaştırmak ve Suriye'de Rusya ve İran'a baskı yapmak için insani yardım kuruluşları veya müttefiklerinin HTŞ ile iş birliği yapmalarına dolaylı olarak itiraz etmemeye devam edebilir.

Dini Hareketler Birimi - Jusoor Araştırma Merkezi