Mercek Altında| Bayram Öncesi Suriye Piyasaları: Enflasyon, durgunluk ve satın alma gücünde düşüş 

Her yıl bayramlardan önce çeşitli Suriye pazarlarında giyim, yiyecek ve çiçeklerin satın alınmasından saç kesimi ve düğün rezervasyonları vb. hizmetlere kadar çeşitli mal ve hizmet türlerindeki ticari hareket önemli ölçüde artıyordu. 

Bu yıl ise Suriye pazarında daha önce görülmemiş bazı özel durumların ortaya çıkması dikkat çekti. Bunlardan en önemlileri şunlardır:

1- Bayramlarda mal ve hizmetlerde en büyük satış payını oluşturan giyimde benzeri görülmemiş fiyat artışı nedeniyle gözle görülür bir düşüş yaşandı. Örneğin erkek çocuk pantolonlarının fiyatı 25000, gömlek fiyatları ise 15000 Suriye lirasına ulaştı. Bu fiyat çoğu Suriyeli çalışanın maaşına denk geliyor.

2- Güney Suriye pazarlarında diğer pazarlardan daha büyük bir durgunluk göze çarpıyor. Örneğin Dera el-Beled ile büyük şehir ve köy pazarlarının çoğu benzeri görülmemiş bir durgunluk yaşıyor. Bunun sebebi şehre uygulanan ama açıkça ilan edilmemiş abluka. Şehre mal getirmek isteyen tüccarlar, orduya ve Hizbullah’a ait kontrol noktalarına büyük paralar ödemek zorunda kalıyor. Ayrıca şehirde akaryakıt, diğer yerlere göre daha az bulunuyor. Ayrıca Dera'nın genel durumunu gösteren diğer hizmetlerin zayıf olması da üretimde düşüşe neden oluyor. 

Bazı transfer ve döviz şirketlerinden edinilen bilgilere göre bu yıl gurbetçilerden güneydeki ailelerine yapılan döviz transferleri önceki yıllara göre çok daha az. Der’alı ailelerin çoğu, ülke dışında yaşayan çocuklarının gönderdiği para ile geçimini sağlıyor.  Bu durum, Der’alıların ülke dışındaki dağılımı ve Koronavirüsün bulundukları bölgelerde dayattığı koşullardan kaynaklanıyor olabilir. 

3- Kuzey Suriye piyasalarındaki fiyat artışı, özellikle de Ramazan ayının ikinci yarısında belirgin olmaya başladı. Türkiye'de uygulanan sokağa çıkma yasağının, piyasaların hareketini ve malların kuzey piyasalarına gelişini doğrudan etkilediği düşünülüyor. 

Ticari hareketin İdlib, el-Bab ve Rakka pazarlarına göre Azez, Cerablus, Sermeda, Dana ve Kamışlo'da daha iyi olması dikkat çekiyor. Bu durum, sınır bölgelerindeki Suriyelilerin diğer bölgelerdeki emsallerine göre daha yüksek gelir düzeyine sahip olmasından kaynaklanıyor olabilir.

4- Eski Şam pazarları, Halep, Lazkiye ve diğer illerdeki pazarlara göre daha fazla harekete şahit oldu. Humus'ta ise yeni pazarlar, eski pazarlardan daha büyük hareketlilik yaşadı.

5- Kuzey Suriye pazarlarında, özellikle de Aynu’l-Arap, Dana ve İdlib’te fiyatları yeni elbiselerden daha uygun olan ikinci el kıyafetlere ilgi arttı.

6- Suriye rejiminin kontrolündeki bölgelerde çalışanlara, Ramazan Bayramı'ndan birkaç gün önce çalışanlar için 50 bin Suriye Lirası, emekliler için 40 bin Suriye Lirası tutarında tek seferlik ikramiye verilmesine rağmen bu durum, ticari hareketi açıkça etkilemedi. Çünkü ikramiyeler ancak 10 Mayıs'ta verildi. Ayrıca ikramiye, yüksek enflasyon, yüksek hane halkı borcu ve ailenin temel ihtiyaçları ile gelir kaynakları arasındaki büyük farktan dolayı çok mütevazı kaldı.