Baas Partisi'nin Canlandırılması... Beşar Esad rolünü neden aktifleştirmeye çalışıyor?
Eyl 04, 2024 1014

Baas Partisi'nin Canlandırılması... Beşar Esad rolünü neden aktifleştirmeye çalışıyor?

Font Size


Beşar Esad 28 Ağustos 2024'te, partinin merkez örgütlenmesinin bir toplantısına başkanlık etmiştir. Bu toplantı, Temmuz ayında yapılan Halk Meclisi seçimlerinin ardından, 25 Ağustos'ta yönetim üyelerinin katıldığı Meclis önündeki uzun konuşmasının ardından, Nisan ayında yapılan yeni merkezi yönetim seçimlerinden sonra duyurulan ikinci toplantıdır. Açıkça parti sistemini harekete geçirip siyasi hayatı hâlâ kontrol ettiğini ve çoğunluğa sahip olduğunu içeriye ve dışarıya yeniden ihraç etmeye çalışmaktadır.  

Suriye rejimi, hedef kitlesine doğrudan mesaj vermek istemediği sürece liderleriyle yaptığı toplantıları açıklamamaktadır ki geçmişte yöneticilerini sık sık saraya çağırmış ve talimatlar vermiştir. Bu durum, Esad'ın yaklaşan seçimlere hazırlık amacıyla parti sistemini düzenlemesi bağlamında ortaya çıkmaktadır. Toplantıda, şeklen resmi açıdan parti sisteminin yönetişimin yeniden şekillendirilmesi gibi görünen bir dizi karar onaylanmıştır. Fiili olarak ise, Esad'ın dış koşulları istismar ederek iktidarını sürdürmesine yönelik yasağı kaldırmak için planladığı anayasa değişiklikleri için siyasi hayatı hazırlamak istediği görülmektedir. Alınan kararlar şunlardır: Merkez Komite için, rolünün, görevlerinin, merkezi yönetim ve tüm parti yapılarıyla olan ilişkisinin tanımlanmasını içeren bir iç sistem oluşturulması, Halk Meclisi'ndeki parti bloğunun önümüzdeki dönemde Meclis tüzüğünde değişiklik yapılması konusunda rol oynaması, partinin kaynaklarının ve bütçesinin kontrolünü ve mali sorumluluğunu içeren bir mali sistem oluşturulması.  

Esad, partinin, rejimin siyasi yüzünü taşıma şeklindeki eski siyasi rolünü yerine getirebilmesi için yeniden canlandırmaya çalışan yeni yönetime ivme kazandırma arzusunun yanı sıra, siyasi meselelere ve parti meselelerine yönelik yeni bir eylem planına sahip olduğunu göstermek istemektedir. Toplantıda, yeni resmi görevleri belirlemek üzere genişletilmiş parti seçimlerini kazanan 94 yöneticinin yer aldığı Merkez Komite iç düzenlemelerinin oluşturulması onaylanmıştır.  

Esad ayrıca partinin Halk Meclisi'ndeki bloğunu, meclisin iç düzenlemelerinin değiştirilmesi ve performansının yeniden artırılması için yönlendirmek istemektedir. Son dönemde yaptığı tüm konuşmalarda, sanki Suriye'deki siyasi sorun yönetim biçimi, kurum ve yetkililerin davranışlarıyla değil de yasal metinlerle ilgiliymiş gibi, meclisin sisteminde değişiklik yapılmasını başlı başına bir hedef olarak ortaya koymuştur. Esad aynı zamanda partiyi, büyük kaynaklarını kontrol eden yeni bir mali sistemi benimsemeye yönlendirerek, kontrol yeteneğinin kapsamını ve hacmini göstermek istemektedir. Bu durum, yeni yönetimi 2 Ağustos'ta bir açıklama yapmaya zorlayan önceki merkezi yönetimin skandallarının ve mali ihlallerinin sızdırılmasından ardından gerçekleşmiştir. Bu şekilde Esad, iktidar partisi içinde 60 yılı aşkın bir süredir mali yolsuzluk yapıldığını ilk kez kabul etmiştir.  

Esad, rejimin yetkilerini yeniden düzenleyerek kurumları arasında bir denge kurmaya çalışmakta, parti kadrolarının siyasi hayata dönüşü sergileme ve pazarlama çerçevesinde rollerini yeniden aktif hale getirmelerini istemektedir. Ağustos ayında diğer ülkelerin büyükelçileri ve diplomatik misyon başkanlarından oluşan ekipten, rejimin yeniden dengeyi sağlama, iç düzenini sağlama, idari yapısının modernleştirilmesine yönelik projeler başlatma, siyasi geçiş ve mültecilerin dönüşü dışında imar yardımı bekleme ve Suriye'de yatırım fırsatlarının yüksek olması konusunda destek vermelerini istemiştir. Aslında bu hazırlıklar, rejimin yetkililerini ve siyasi kadrolarını, önümüzdeki yıllarda oynamalarını istediği bir role hazırlamak için Esad'ın Halk Meclisi üyelerinin konumlarını ve maddi kazanımlarını güçlendirecek bir dizi yeni yasa hazırlamaya itmektedir.  

Rejimin Arap Birliği'ne dönüşü ve bununla birlikte Arap normalleşmesinin ilerlemesi, Türkiye ile normalleşmesinin başarılı olma ihtimali, rejimin, Avrupa Birliği'nin kendisine yönelik politikasını sekiz ülkenin "evraksız" durumu temelinde yeniden değerlendirmesini umması, Gazze savaşı sonrasındaki konumu nedeniyle bir rehabilitasyon ödülü beklemesi, reform olarak yayınladığı bir karar paketini onaylamasıyla, özellikle ülkedeki “siyasi sistemin değiştirilmesi” başlığı altına dahil edebilecek olan partinin iktidarla ilişkisinin yeniden tanımlanmasıyla birlikte Esad'ı umduğu kazanımları elde etmeyi hızlandırmak için 2012 anayasasını daha erken değiştirmeye itebilir.  

Aslında Esad, bu süreci baltalama çabalarının başarısızlıkla sonuçlanması halinde, anayasa değişikliğini 2254 sayılı karar uyarınca Birleşmiş Milletler himayesinde oluşturulan anayasa komitesi aracılığıyla geçirme, böylece siyasi süreci ve tüm uluslararası kararları salt anayasal reforma indirgeme fırsatını da kaçırmayacaktır. Ancak çoğunlukla kendisinin denetlediği tek bir anayasa değişikliği taslağı hazırlamayı tercih etmekte ve BM kararlarına alternatif olarak uluslararası topluma sunmaktadır. Bunu yaparak, içerdeki ve dışardaki davranışlarını değiştirmeye yönelik devam eden uluslararası taleplere yanıt vermiş olmaktadır.  

Son olarak Esad'ın karar ve reform iddiaları, başkanlık dönemini 2028 yılının ortalarında sonlandıracak olan 2012 Anayasası'nın getirdiği kısıtlamalardan kurtulmak için bir anayasa değişikliği taslağı hazırlanmasına öncülük ederek, ülkeyi 2011 öncesi durumuna döndürme konusundaki yeteneğini göstermeyi amaçlamaktadır. 88. Madde Esad'ın yalnızca iki dönem aday olmasına izin vermektedir ki bu, o zamanlar 2011'deki hareketi geçiştirmeye yönelik bir girişimdi. Bunu halkın taleplerine bir yanıt olarak tanımlamış ve bir tür siyasi reform olarak ortaya koymuştur.