Fırat'ın doğusunda Rusya ile Türkiye arasındaki ortak devriyelerin oranında düşüş Nedenleri ve Anlamları

2022'nin başından itibaren Fırat'ın doğusundaki bölgelerde Türkiye ile Rusya arasındaki ortak askeri devriyelerin gerçekleşme oranında önemli bir düşüş yaşandı. İlk çeyrekte, iki taraf ayda yaklaşık 3 devriye ile yalnızca 10 ortak devriye gerçekleştirirdi. 2021 yılında ise ayda ortalama 5'ten fazla devriye ile yaklaşık 66 ortak devriye gerçekleştirilmişti.

Ortak devriyeler 2019 yılında imzalanan Soçi Muhtırası’nın maddelerini özellikle de PKK unsurlarının Suriye ile Türkiye arasındaki sınır şeridinden 30 km güneye çekilmesine ilişkin maddenin uygulanmasını takip etmek maksadıyla Kasım 2019'un başında başlamıştı.

Ortak devriyeler Ayne’l-Arab/Kobani'nin doğu ve batı kırsalı, Derbesiye kırsalı ve Malikiye'nin kuzey kırsalı olmak üzere 4 ana rotayı takip ediyor. Devriyelerin başlamasından sonra iki tarafın bu hatlarda yürüttüğü ortak devriye sayısı en az 150'ye ulaştı. Ayne’l-Arab’ta 90'dan fazla, Derbesiye’de 56, Malikiye'de ise 4'ten fazla devriye gerçekleştirildi.

Devriyelerin çoğunun PKK ve Devrimci Gençlik Hareketi gibi ona bağlı örgütlerin unsurlarının ve kadrolarının yoğun faaliyetinin Ayne’l-Arab bölgesinde olması sebebiyle burada yoğunlaştığı görülüyor. Bu örgütler, sınırların içinde ve dışında Türkiye’nin askeri ve sivil hedeflerine saldırmak için bu bölgeyi yoğun bir şekilde kullanıyor. Örneğin Ekim 2021'de Karkamış ilçesinin füzeyle vurulması ve Ocak 2022'de Ayne’l-Arab yakınlarındaki bir polis karakolunu hedef alan bombalama eylemi bu bölgeden gerçekleştirildi.

Bununla birlikte, Türkiye'nin Şubat 2022'nin başlarında Kış Kartalı Operasyonunu başlatması, Suriye'deki PKK’ya ait askeri hedefleri insansız hava araçları ve savaş uçaklarıyla vurması, PKK’yı sınırdan uzaklaştırma ve faaliyetlerini azaltmada ortak devriyelerin etkili bir araç olduğuna inanmadığının açık bir göstergesiydi. Bu durum, Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'deki devriye sayısını minimuma indirmesinin ana nedenini açıklıyor.

Bununla birlikte, Türkiye’nin Rusya ile koordinasyonun devamını sağlamak ve Soçi Muhtırası'na (2019) bağlı kalacağını vurgulamak için ortak devriyeleri tamamen durdurmayacaktır. Bundan dolayı Türkiye’nin sınır bölgelerindeki devriyelerin mevcut hızında devam ettirmesi, diğer taraftan Türk kuvvetlerinin koruyucu operasyonlar kapsamında insansız hava araçları kullanarak kuzeydoğuda Suriye’deki sınır bölgelerinde bulunan PKK’nın askeri ve lojistik hedeflerini vurmaya devam etmesi bekleniyor.