BM büyükelçisinin Suriye misyonunun üzerinden 4 yıl geçti. “Adıma karşı adım” yaklaşımı siyasi süreçte ilerleme sağlanmasına katkı sağlamadığı gibi siyasi çözümle ilgisi olmayan yeni unsurlar ekledi. Bu da 2254 sayılı kararın uygulanma ihtimalini daha da karmaşık hale getirdi.
Jusoor Araştırma Merkezi, 3 Mayıs 2023 Çarşamba günü İstanbul'da özel ve mini bir çalıştay düzenledi. "ABD'nın Suriye Rejimiyle normalleşme girişimlerine yönelik tutumu" başlığı altında düzenlenen çalıştaya Amerika Birleşik Devletleri'nde çalışan Suriyeli araştırmacılar ve Suriyeli aktivistlerin yanı sıra resmi Suriye muhalefetinden yetkililer katıldı.
Suriye rejimi güçlerinde insan gücünü tamamlama oranlarındaki ciddi eksiklik, yaygın olumsuz olaylardan, özellikle de zorunlu hizmetin yerine getirilmemesinden kaynaklanmaktadır.
ABD 8 Mayıs 2023’te ulusal güvenliğe tehdit oluşturmaya devam ettiğini belirttiği Suriye rejiminin eylemlerinden kaynaklanan “ulusal acil durum” halini 2024 yılına kadar uzatmaya karar verdi. Bununla, rejimin kimyasal silahlar, teröre destek, şiddet kullanımı ve Suriyelilere yönelik ihlallerle ilgili politika ve prosedürler kastediliyor.
Mısır başkanlığındaki Arap Birliği Konseyi, 7 Mayıs 2023'teki olağanüstü oturumunda, Suriye Rejimi heyetlerinin Birliğin toplantılarına yeniden katılmasını öngören 8914 sayılı kararı kabul etti. Birlik 19 Mayıs’taki 32. Dönem toplantısında kararın değiştirilmiş şeklini yayınladı.
Rejimin 2011 sonunda Arap Birliği üyeliğinin askıya alınmasının nedeni, Arap Birliği’nin çözüm girişimini uygulamayı reddetmesiydi. 2023’te Suriye’nin koltuğunu kendisine iade etme kararı ise rejimin Amman ve Cidde deklarasyonlarını uygulamaya hazır çıktılar olarak ele alması dışında herhangi bir girişim sonucu değildi.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran’ın cumhurbaşkanı düzeyinde 13 yıl sonra Suriye’ye yaptığı ilk resmi ziyaret kapsamında 3 Mayıs 2023 Çarşamba günü başkent Şam’a geldi. Bu ziyaretten önce İran cumhurbaşkanları rejime tam destek vermelerine rağmen Beşşar Esed ile telefon görüşmeleri yapmakla ve Şam’a diplomatik, ekonomik ve askeri heyetler göndermekle yetinmişti.
2011’den sonra uluslararası toplumun Suriye rejimine uyguladığı tecride rağmen, 2018’in sonunda normalleşme süreci başlamadan önce bile birçok ülkenin rejimle müzakerelere girmesi dikkat çekiyordu.
ABD Merkez Komutanlığı Hava Kuvvetleri Komutanı Alexus Grynkewich, 22 Mart 2023’te yaptığı açıklamada Rus uçaklarının Humus kırsalındaki Tenef askeri üssü üzerinde Ocak ayı içinde 14 defa, Mart ayı içinde yaklaşık 25 defa sorti gerçekleştirdiğini belirtti.
Türkiye’deki Suriyeli mülteciler ve Suriye’nin kuzeybatısındaki yerinden edilenler, 6 Şubat 2023’te bölgeyi vuran depremden sonra büyük problemlerle karşı karşıya kaldı. Bu rapor, kısa ve orta vadede Türkiye ve Suriye’deki Suriyelilerin karşılaştığı en önemli zorlukları ele almaktadır.
Jusoor Araştırma Merkezinin bu raporu, 2023’ün ilk çeyreğine kadar Suriyeli nüfustaki değişimi ve gelişmeleri incelemektedir. Bir önceki dönem, başta Türkiye’nin güneyini ve Suriye’nin kuzeyini vuran deprem olmak üzere birçok siyasi ve doğal faktör Suriyelilerin dağılımında etkili oldu.
Geir Pedersen, 2254 (2015) sayılı karara göre siyasi bir çözüme ulaşmayı taahhüt etmedikleri takdirde normalleşme girişimlerinin başarısız olacağına ve şu an bir deneme aşamasında olduğuna inanıyor.
