Jusoor Araştırma Merkezi ve Uluslararası İlişkiler Akademisi Suriye savaşının süreçlerinin ve dönüşümlerinin tartışıldığı bir panel düzenledi.

Panele aktivistler, medya mensupları, siyasi kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarının üyeleri ve stratejik araştırma merkezlerinden araştırmacıların da aralarında bulunduğu Suriye muhalefetinin önde gelen isimleri katıldı.

Panelde Suriye’deki siyasi, ekonomik ve sahadaki güncel gelişmeler ele alındı.  Ayrıca Arap ülkeleri ve Türkiye’nin rejimle normalleşmesinin Suriye dosyasına etkilerine ve yansımalarına dikkat çekildi.

Panelde yapılan değerlendirmeler, Türkiye'nin çıkarlarını güvence altına alan belirleyici faktörün, ulusal güvenliğini terörist örgütlerden korumak amacıyla uzun vadede varlığını sürdürmek olduğuna işaret etti. Öte yandan Türkiye’nin iç ve dış işleriyle ilgili sebeplerden dolayı rejimle normalleşme ekseninin Arap ülkelerinin normalleşmesinden farklı olduğu vurgulandı.

Aynı şekilde Türkiye'nin rejimle bölgesel ve uluslararası düzeyde ilişkileri yeniden tesis etmesinde de bir çıkarı olmadığı ve rejimle atılacak normalleşme adımı Rusya'nın Türkiye ile ilişkilerindeki taleplerinin yerine getirilmesine bağlı olacağı ifade edildi. Çünkü Ankara'nın rejimle doğrudan bir diyalogu bulunmamaktadır. Türkiye’nin rejimden ziyade normalleşme konularında aktif ülkelerle diyalogu var.

Panelde ayrıca uluslararası aktörlerin Suriye dosyasındaki konumlanmalarına ve Suriye'de çözüm için bölgesel ve uluslararası süreçlerin rolüne değinildi.

Panelde Suriye dosyasına ilginin ve Suriye dosyasındaki aktif tarafların merkezi bir konumlanma içinde olduğuna dikkat çekilerek Suriye ile ilgili anlaşmalar yapmayı hedefleyen bölgesel ve uluslararası süreçler dahil olmak üzere zorluklar, fırsatlar ve anlaşmaların olduğu belirtildi.

Panelde Suriye dosyasında, Suriye krizine çözüm bulmaya çalışmayan, bilakis krizi yönetip tüm süreçlerde durağan kalmasını sağlayan aktif ülkelerin bulunduğuna işaret edildi. Ayrıca somut sonuçlara ulaşmak amacıyla sahadaki durumu sakinleştirmek için askerî harekâtın yükünü azaltacak bir sürecin teklif edilmesinin gerekli olduğu belirtildi.

Katılımcılar, Süveyda'deki hareketliliğin yansımalarını ve özellikle Arap Birliği'ne geri dönen Suriye rejimi üzerindeki siyasi etkisini tartıştı.

Süveyda’daki hareketliliğiyle ilgili olarak rejimin vatandaşlara güvenlik, yiyecek ve elektrik sağlayamadığı, devletin artık baskıcı otorite dışında var olmadığı belirtilerek rejimin, kendisine yönelik bir meydan okumanın oluşmaması için toplumsal kuralların sıkılaştırılmasına dayandığına işaret edildi.

Ayrıca Fırat'ın doğusundaki Deyrezor’da Arap aşiretleri ile SDG arasında yaşanan çatışmalar ve bunların Halep'in doğusundaki Menbiç kırsalına yayılması da tartışıldı.

Son dönemde Fırat'ın doğusu ve Menbiç kırsalında meydana gelen hareketliliğin, SDG’nin bölge halkına yönelik uygulamalarına karşı bir tepki olarak onun bölgedeki otoritesini zayıflatmayı amaçladığını ancak bunun kolay bir mücadele olmadığını, özellikle de güç, eğitim, lojistik destek ve savaş yeteneği açısından eşit olmayan taraflar arasındaki çatışmalar yaşandığını belirtildi.

Panelde ekonomik düzeyde Suriye'deki kötüleşen yaşam koşulları ve Suriye lirasının sürekli çöküşü ışığında iç ekonomik durum ve bunun siyasi kararla bağlantısının boyutu tartışıldı ve Suriye rejiminin Suriyelilerin yaşadığı insani krizi görmezden geldiği vurgulandı.

Panelin ekonomik ekseninde modern araçların eksikliği, yeni teknolojilerin eksikliği, yeterli su ve gazın bulunmaması, tarım ürünlerinin zayıflığı ve tarımsal faaliyetlerin azlığı gibi Kuzey Suriye'de ekonominin mustarip olduğu etkiler vurgulandı.

İnşa edilecek yeni bir müzakere sürecinden faydalanmak, ekonomik ve ticari düzeyde kar elde etmek için yeni bir “ekonomik model” kurma fırsatı ve değişkenlerin olduğu belirtildi ve bu sürecin taraflar arasında bir ortaklık ve müzakere süreci meselesi olduğu vurgulandı

Panelin sonuç bölümünde sahadaki değişimlere ışık tutmak, Süveyda’daki hareketlilik ve Fırat’ın doğusunda gerçekleşen operasyonlar gibi güncel gelişmeleri etkileyecek ve değiştirecek siyasi kararların incelenmesi amacıyla stratejik araştırma merkezlerinin çalışmalarının koordine edilmesi gerekliliği vurgulandı.

Buna ek olarak Suriye'deki ekonominin gelişmesine yardımcı olacak bir ekonomik model oluşturulması ve Suriye'nin yaşadığı ekonomik sorunların azaltılması için müzakere süreçlerinde olası fırsatlardan yararlanılması üzerinde duruldu.