Türkiye ve Suriye'de depremden etkilenenler için 16 Mart 2023'te Brüksel'de düzenlenmesi planlanan bağış konferans, düzenleyen heyet tarafından önce 23 Mart 2023'e, daha sonra da ileri bir tarihe ertelendi.

Brüksel’de yapılması planlanan acil konferans, Haziran 2023'te yapılması planlanan ve yalnızca Suriye'yi desteklemek için düzenlenecek olan Brüksel bağış konferansından tamamen farklı.

Konferans, Türkiye ile koordineli olarak Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve İsveç Başbakanı Ulf Christerson tarafından 8 Şubat'ta açıklandı. Konferans Türkiye ve Suriye'de depremden etkilenenleri desteklemek için uluslararası toplumdan bağış toplamayı hedefliyor.

Konferansa Avrupa Birliği'ne üye bütün ülkeler, Suriye’ye komşu ülkeler, Birleşmiş Milletler, uluslararası finans kuruluşları ve diğer ilgili paydaşlar katılacaktı. Konferans bağışçıların katkılarını koordine etmek, Türkiye ve Suriye'de depremden etkilenen bölgelerde erken toparlanma ve yardım çalışmaları için kaynak toplamak amacıyla toplanacaktı.

Erteleme sebebinin teknik ve siyasi sebeplerden kaynaklandığı görülüyor. Türkiye, Avrupa Birliği’nin üst düzey bir heyet ile temsil edilmesini, Avrupa Komisyonu Başkanı ile Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı'nın açılış ve kapanış oturumlarına katılmasını sağlayacak üst düzey bir heyet gönderilmesini istiyor.

Öte yandan Suriye rejiminin konferansa dahil edilmesi için bazı Arap ülkelerinin baskıları var. Bu öneri Fransa ve Almanya tarafından reddedildi. Ancak rejime bağlı Suriye Kızılayı gibi sivil toplum kuruluşlarının katılması ya da Rusya'nın benzer bir talebi İsrail'den istemesi gibi fejimin yardım taleplerinin aracı ülkeler aracılığıyla iletilmesi ya da Brüksel'deki konferansa rejim heyetinin katılmasına izin verilmesi gibi bazı alternatifler öne sürüldü.

Rejimin Brüksel konferansında doğrudan veya dolaylı olarak katılması, Avrupa Birliği'nin 3 Hayır ile tanımlanan tavrının ihlali kabul ediliyor. Bu hayırlar şu şekilde: Normalleşmeye, yaptırımların kaldırılmasına ve yeniden imara hayır. Bu da rejimi hiçbir şekilde dahil etmeyeceğine söyleyen konferans düzenleme heyetinin, özellikle de Avrupa Komisyonu'nun tavrını açıklayabilir.

Her halükârda, düzenleyen tarafın başvurabileceği rejimin konferansa katılmamasının alternatifleri var. Bunların başında bağışçılar için düzenlenen yıllık olağan Brüksel konferanslarına katılan Suriyeli sivil toplum kuruluşları ve yardım kuruluşlarının davet edilmesi geliyor. Böylece rejimin kontrolü dışındaki bölgelerde depremden etkilenenlere sağlanan destek buralardan geçebilir. Suriye içindeki diğer bölgelere ise Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi aracılığıyla yardımlar gönderilebilir.