Mercek Altında | Türkiye güvenli bölge konusunu ABD ile yeniden görüşüyor

11 Haziran'da Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD'li mevkidaşı Lloyd Austin'i telefonla arayarak Suriye’nin kuzeyinde güvenli bölge kurulmasını önerdi. Akar, Türk ordusunun bu görevi yerine getirebilecek nitelikli, hazır ve uygun tek güç olduğunu vurguladı. Öneriyi görüşmek üzere önümüzdeki hafta başkent "Ankara"ya bir Amerikan heyeti gönderilmesine karar verildi.

İki taraf daha önce de Suriye'de güvenli bölge kurma önerisini görüşmüştü. Ankara’da imzalanan anlaşma gereğince 17 Ekim 2019'da Suriye Demokratik Güçleri unsurları ve silahlardan arındırılmış 32 km’lik derinliğe sahip güvenli bir bölge oluşturulması konusunda anlaşmaya varılmıştı. Ancak anlaşma uygulanamadı.

Türkiye, ABD ile Fırat'ın doğusundaki Suriye sınır şeridinde 32 km’lik derinliğe sahip, YPG unsurlarından ve silahtan arındırılmış güvenli bölge konusunda yeni bir anlaşmaya varma olasılığına güveniyor gibi görünüyor. Çünkü Türkiye ile Rusya arasında Soçi mutabakatı, imzalanmasının üzerinden iki yıl geçmiş olsa da buna katkıda bulunmadı.

ABD'nin Suriye'nin kuzeyinde güvenlik koridoru veya güvenli bölge kurulmasını kabul etmesi, Türkiye'nin "Kürt-Kürt müzakerelerini” ve bunlardan çıkabilecek çıktıları destekleyen veya en azından reddetmeyen bir pozisyon almasıyla ilişkilidir. 

Türkiye, ABD'yi tatmin edecek bir anlaşmaya varmak için ciddi bir şekilde istekli olsa da Suriye ve Irak'ta PKK ile savaşma hakkından vazgeçmeyecek ve etnik temele sahip Özyönetim projesini kabul etmeyecektir. Bilakis başta Araplar olmak üzere bölgenin tüm bileşenlerinin yerel yönetime katılımıyla PKK'nın dışlanmasını sağlamak isteyecektir.

Ankara, olası herhangi bir anlaşmayı gerilimi azaltma veya çatışmayı dağıtma belgesi olarak değerlendirebilir. Ayrıca PKK’nın varlığını ortadan kaldırmak veya zayıflatmak amacıyla 2020'de başlattığı yoğun operasyonları tamamlamak için Irak'ta PKK ile mücadeleye odaklanma fırsatını kaçırmayacaktır.

Aslında ABD ile Türkiye arasında Suriye'nin kuzeyinde bir güvenli bölge oluşturulmasına ilişkin herhangi bir muhtemel anlaşma, Türkiye ile Rusya arasında güvenin sarsılmasına ve dolayısıyla 2019 yılında imzalanan Soçi Mutabakatı çerçevesindeki iş birliği seviyesinin gerilemesine yol açabilir. Bu adım ayrıca Rusya'nın, Ankara ve Washington'un atabileceği herhangi bir adımı engellemek için Suriye rejim güçlerini "Menbiç, Kobani ve Ayn İsa" gibi bölgelere konuşlandırmasına sebep olabilir.

analiz ve düşünce birimi - Jusoor Araştırma Merkezi