Mercek Altında | Süveyda ilindeki hareketlilik ve geleceği 

Süveyda ilinde Suriye rejimine karşı yapılan gösteriler Haziran ayının başında yeniden başladı. Göstericiler yüksek siyasi bir tavır benimseyerek Suriye rejiminin ayrılmasını ve Beşar Esed'in düşmesini talep ettiler. 
Süveyda’daki gösteriler, Suriye rejiminin “azınlıkları koruduğu ve ülkedeki krizin nedeninin yurtdışına bağlı radikal örgütler olduğu” söylemi üzerindeki etkisi nedeniyle rejim için endişe vericidir.
Halk protestolarının patlak vermesine yol açan çeşitli sebepleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
1- Suriye rejimi askeriyesine girme yasağı olan Süveydalılar dosyası. Önceki yıllarda bu sorunun çözümü için pek çok senaryo geliştirilmiş ancak nihai bir çözüme varılamamıştı. 
2- Son zamanlarda genel olarak Suriye'de yaşanan kötü ekonomik ve yaşam koşulları. Bu sorunların en büyüğü ise Suriye lirasının değerinde eşi görülmemiş düşüş.
3- Süveyda ilinde Suriye rejiminin ekonomi ve hizmette rol almaması ve sadece güvenlik açısından bulunmaya çalışması.
4- Rejim yandaşı bazı partiler veya dini liderler aracılığıyla ildeki gençleri askere alma çabalarının devam etmesi. Son girişim "Suriye Ulusal Gençlik Partisi"nin bazı gençleri Libya’da Rus güvenlik şirketi Wagner’in komutası altında silah altına almasıydı.
5- Sezar yasasının yürürlüğe girmeye başlaması ve yasanın içinde taşıdığı, Rejimin yeniden ayağa kalkmasının zor veya imkansız olduğunu gösteren bazı siyasi mesajlar.
Halk hareketinin, dinî liderler veya aşiret ileri gelenlerinin somut katılımı olmadan genç aktivistler tarafından yönlendirildiği açıktır.
Hareketin geleceği büyük olasılıkla birkaç önemli faktöre bağlı olacaktır:
1- Süveyda’daki Dürzilerin büyük çoğunluğu tarafından merci kabul edilen, Şeyh "Yusuf Carbu’" ve "Hammud el-Hannavi" gibi Dürzi şeyhlerinin tavrı. 
2- Yerel grupların, özellikle de en büyük halk desteğine sahip olan “Ricalü’l-Kerâme” grubunun tavrı. Bu gruplar şu ana kadar net bir tavır sergilemedi. 
3- Suriye rejiminin protestolara karşı izleyeceği strateji. Bu bağlamda rejimin DAEŞ kartını kullanmaya ve 2018 yılında olduğu gibi DAEŞ hücrelerinin patlamalar ve eylemler gerçekleştirmesi için Süveyda’ya geçişini kolaylaştırmaya başvurması uzak bir ihtimal değildir. Bunun yanında rejim, 12 Haziran’da yaptığı açıklamada gösterileri "çirkin bir görünüş, gelenek ve göreneklerden sapma" olarak niteleyen rejim müttefiki “Şeyh Hikmet” gibi dinî liderlere başvurabilir. 
4- Süveyda ilinde gerçekleşen olaylara uluslararası müdahalenin hacmi ve ilde sükunetin tekrar hâkim olması için Suriye rejimi ile halk bileşenleri arasında bir çözüm bulmak için bazı ülkelerin aracılık yapma ihtimali.

Analiz ve Düşünce Birimi - Jusoor Araştırma Merkezi