Rusya’nın BM yardımlarının Suriye’ye giriş mekanizmasını bozma senaryoları

Rusya’nın BM yardımlarının Suriye’ye giriş mekanizmasını bozma senaryoları

BM Güvenlik Konseyi’nin 2585 sayılı kararını uzatmak için yapacağı oylama tarihinden sadece bir gün önce, Jusoor Araştırma Merkezi 6 Temmuz 2022’de bir grup uzman, araştırmacı ve gazetecinin katıldığı bir çalıştay düzenledi. Bazı katılımcılar İstanbul’daki merkez ofiste çalıştaya katılırken, İstanbul dışından davetliler ise Zoom programı aracılığıyla sanal olarak katıldı.

Çalıştay, Jusoor Araştırma Merkezi Genel Müdürü Muhammed Sermini’nin açılış konuşmasıyla başladı. Sermini konuşmasında konuyu ve Rusya’nın sürekli baskısı altındaki insani yönü doğrudan etkileyen siyasi boyutlarını ele aldı. Katılımcılar da devletlerin insani yardım dosyasını büyük ölçüde etkilediğini vurguladılar.

Çalıştayda katılımcılara gönderilen davetiyelerde belirlenen ana konular tartışıldı. Bu konular şunlardı:

1. BM yardımlarının Suriye’nin kuzeyindeki rolü, önemi ve yardımların sınırlardan giriş mekanizmasının uzatılmamasının etkilerinin değerlendirilmesi.

2. BM kararının yenilenmesi için olası senaryolar nelerdir?

3. Rejimin kontrolü dışındaki bölgelerde insani yardım için bölgesel ve uluslararası alternatifler nelerdir?

4. Suriye muhalefeti kurumları ve Suriye sivil toplumunun alternatif bulmadaki rolü.

Katılımcılar, BM yardımlarının giriş mekanizmasıyla gerçekleştirilen yardım miktarının yüksek olduğunu belirttiler. Verilen bilgilere göre 2021’de insani destek için ayrılan 2.1 milyar dolar bütün Suriye’ye dağıtıldı. Uzmanlara göre bu miktar ihtiyacı karşılamamakta ve ihtiyaçların tamamlanması için acil olarak bu miktarın en az iki katına ihtiyaç duyulmaktadır.

İlk verilere göre, katılımcılar Rusya’nın BM yardımlarının Suriye-Türkiye sınırındaki (İdlib’in kuzeyindeki Babül-Heva sınır kapısından) giriş mekanizmasını engellemeyeceğini belirttiler. Yardım giriş mekanizması da BM ve ona bağlı kuruluşlarla ortaklaşa çalışan ve Suriye’nin kuzeyindeki projeleri uygulamaya katılan yardım kuruluşlarının yöneticilerinin sunduğu önemli bilgilere dayanılarak uzatıldı.

Katılımcılar, ciddi bir şekilde alternatifler üzerinde düşünülmesi gerektiğini belirttiler. Onlara göre gerek bir gün sona erecek olan BM kararının yenilenmesinin her aşamasında Rusya’nın baskılarına karşı, gerekse de insani ihtiyaçların sürekli olarak artmasına karşı alternatifler bulunmalıdır. Çalıştayda kuruluşlar ile sivil toplum arasındaki iç koordinasyon mekanizmalarının geliştirilmesi ve Suriye’nin kuzeybatısındaki çeşitli çalışma bölgelerinde kalkınma ve iç fırsatları oluşturma hususunda düşünme ve somut adımlar atılması gerektiği belirtildi.

Üç saat süren çalıştayın sonunda, bu çalıştayların ve tartışmaların sürdürülmesi ve bunlardan çalışma programlarının geliştirilmesi gerektiği belirtilerek düşünce kuruluşlarının ve araştırma merkezlerinin bu konudaki rolüne vurgu yapıldı.