Mercek Altında | Mısır gazının Suriye'den geçişine ABD'den onay

19 Ağustos 2021'de Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Avn, ABD’nin Lübnan büyükelçisi Dorothy Shea'dan, Suriye toprakları üzerinden Ürdün'den Lübnan'a elektrik ithal etme konusunda Washinton’un Lübnan'a yardım edeceğine dair onay aldı.

ABD’nin bu onayı, Mısır gazının Ürdün, Suriye ve Lübnan'a geçişine izin verilmesini de içerecek. Dünya Bankası, Mısır gazının söz konusu ülkelere transferini ve Ürdün, Suriye ve Lübnan arasındaki elektrik şebekesinin onarılma ve gerektiğinde güçlendirilmesini finanse edecek.

ABD'nin bu adımı, Suriye rejimine uygulanan yaptırımların hafifletilmesi bağlamında yeni bir önlem olarak görünüyor. Bu adım, Ürdün'ün Amerikan tarafıyla koordineli olarak Suriye-Ürdün arasındaki Cabir/Nasib sınır kapısını açma kararından yaklaşık bir ay sonra geldi. 

Bu adım, Suriye'deki "yeniden imar" süreci için kısmi bir alan açma gibi sonuçlar barındırıyor. Washington, Dünya Bankası'nın gaz hatlarını ve elektrik şebekesinin bazı bölümlerini ıslah edeceğini söyleyerek yeniden imarı geçtiğimiz yıllar boyunca engellemişti. Suriye rejiminin topraklara akacak olan Mısır gazından diğer kaynaklara göre görece daha ucuz fiyatlardan yararlanacak. 

ABD'nin Suriye'de Rusya'ya ekonomik kazançlar sağlamaya yöneldiği açıkça görülüyor. ABD, bununla Suriye rejiminin komşu ülkelere yönelik “davranışlarını değiştirmeye” katkıda bulunacak gerçek bir siyasi değişim sürecini yönetmede Moskova'ya dayanma olasılığını test etmeye çalışıyor. Bu değişim sürecinin bir kısmı, İran'ın Suriye topraklarındaki etkisini azaltmakla ilgili olacaktır. Çünkü bu, hem Ürdün'e hem de İsrail'e olumlu yansıyacak ve Amerikan vizyonuna göre yeni bir anlaşmaya hazırlık olarak İran'ı bölgedeki manevra sınırlarının dışına çıkarmaya dayalı Amerikan stratejisinin güçlendirilmesine katkıda bulunacaktır.

Mısır gazının Suriye, Lübnan ve Ürdün topraklarına pompalanmasına izin verilmesi, “Ariş” bölgesinden Lübnan ve Suriye üzerinden Ürdün'ün güneyine uzanan “Arap Gazı” boru hattı projesinin yeniden canlandırılması olarak görülüyor.

Bu adım, hem Suriye hem de Lübnan'ın enerji (gaz ve elektrik) ihtiyaçlarını güvence altına almada Arap eksenine bağımlılığını artıracaktır. Bu da İran kaynaklarına olan ihtiyacını azaltması anlamına gelecektir.

Görünen o ki, Cabir/Nasib sınır kapısının açılması ve ardından Esma Esed’in amcasının oğlu "Tarif el-Ahras"ın İngiltere'nin yaptırım listesinden çıkarılmasından sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin gaz ve elektriğin Suriye ve Lübnan'a geçişine ilişkin kararı ve bunun Beyrut ve Şam'a getireceği ekonomik kazanımlar, özellikleri giderek netleşen bir süreç bağlamında geliyor. Bu adım, Rusya ile koordinasyonun güçlendirilmesi çerçevesinde Suriye rejiminin üzerindeki ekonomik kısıtlamaların hafifletilmesini hedefliyor. Bütün tarafların ortak çıkar noktasını ise İran’ın manevra alanını sınırlamak ve onu geriletmek oluşturuyor.

analiz ve düşünce birimi - Jusoor Araştırma Merkezi