İran'ın Suriye’de yeniden mevzilendiğini gösteren 6 işaret

İran'ın Suriye’de yeniden mevzilendiğini gösteren 6 işaret

2022 yılının başından itibaren İran, Suriye Rejimi ile koordineli olarak bazı siyasi, askeri, ekonomik ve güvenlik faaliyetleri ve operasyonları gerçekleştirmeye başladı. Bu adımlar Ukrayna'daki çatışmanın başlaması ve nükleer müzakerelerde ilerleme kaydedilmesi ile eşzamanlı olarak İran’ın Suriye’de yeniden mevzilendiğini gösteriyor.

• Suriye rejimi Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Memluk, 27 Şubat 2022'de Tahran'a daha önce bu seviyede gerçekleşmemiş ve duyurulmamış bir ziyaret gerçekleştirerek İran Cumhurbaşkanı ve Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri ile görüştü. Bu ziyaret, iki tarafın aralarındaki güvenlik koordinasyonunu güçlendirmeye ve Ukrayna'daki çatışmanın Suriye üzerindeki olası etkilerine hazırlıklı olmaya ihtiyaç duyduklarını gösteriyor.

• Diğer taraftan İran bağlantılı bir milis grubu olan Irak Haşdi Şa’bi örgütü başkanı Falih el-Feyyad da 2 Mart 2022'de Şam'a acil bir ziyaret gerçekleştirerek Suriye Rejimi lideri Beşşar Esad ile görüştü. Bu ziyaret, İran'ın Irak ve Suriye arasındaki sınırın her iki tarafında güvenlik koordinasyonunun seviyesini yükseltme ihtiyacını gösteriyor. Bu ise İran’ın kontrol ettiği bölgeler ile Kuzey Irak bölgesini birbirine bağlayan sınır kapılarının kapatılmasının ardından Suriye Demokratik Güçleri’ne baskı kurmayı ve PKK’nın faaliyetlerini sınırlandırmayı amaçlıyor.

• İranlı milislere ait hücreler, SDG kontrolündeki bölgelerde faaliyetlerini arttırıyor. Bu ise Uluslararası Koalisyona ait üslere özellikle de Amerikan kuvvetlerine yönelik yüksek düzeyde güvenlik tehdidi oluşturuyor. Bu, İran'ın Fırat'ın doğusundaki varlığını yeniden genişletme çabalarına işaret ediyor olabilir. İran’ın bu bölgedeki varlığı Nisan 2021'de Tay mahallesi anlaşmasının imzalanmasından sonra Rusya lehine gerilemişti.

• Şubat 2022'de Irak'tan Suriye ve Lübnan'a silah, keşif ve gözlem sistemleri, hava savunma sistemleri ve insansız hava araçları gönderme operasyonları genişledi. Görünüşe göre İran, geçtiğimiz ay Suriye'yi bombalamak için hava saldırıları yerine karadan karaya füzeler kullanmaya başlayan İsrail ile Rusya arasındaki koordinasyon eksikliğinden yararlanıyor.

• İranlı milisler, Suriye'nin güneyindeki Der’a ve Süveyda'da askeri ve güvenlik faaliyetlerini, özellikle de Ürdün’e uyuşturucu kaçakçılığı operasyonlarını genişletti. Bu da Kral II. Abdullah’ın sınır şeridindeki kaçakçı gruplarını yakalamak için operasyon düzenlemesini gerektirdi.

• İran'ın Suriye'ye müdahalesinden sonra iki taraf arasında daha önce görülmemiş bir şekilde ekonomi ve ticari heyetlerin görüşmeleri arttı. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Ali Şemhani, Ali Memluk’a ekonomik alanda ortak mutabakatların uygulanmasını kolaylaştırma ve hızlandırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Tahran, özellikle de erken toparlanma aşamasının başlaması durumunda enerji, tahıl ve ulaşım sektörlerindeki yeniden yapılanma projelerine etkin bir şekilde katılmaya çalışıyor gibi görünüyor.

Ukrayna'daki çatışmanın devam etmesi Rusya'nın Suriye meselesine olan ilgisinin azalmasına yol açabilir. İran, Batı ile nükleer anlaşmanın imzalanması ve bunun sonucunda ekonomik kısıtlamalarının hafifletilmesi durumunda Rejim’in yardım ve destek ihtiyacından yararlanarak çeşitli sektörlerde etkisini pekiştirmek ve genişletmek için bu fırsatı kaçırmayacaktır.