Fransa’nın Seçimlerin İç ve Dış Politikasına Etkileri

Önsöz

07/05/2017/ tarihinde Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerin ikinci turda Emmanuel Macron yüzde 66.1 oyla rakibi Marine Le Pen’i geçerek Fransa cumhurbaşkanı seçildi, rakibi Le Pen ise yüzde 33.9 oy getirdi, bu sonuçlar Marine Le Pen’i ikinci tura taşıyan birinci tur seçimlerine göre büyük bir farkla kazandı ve 39 yaşında olan Macron özel ilgi görüyor ve Napolyon’dan sonra gelen en küçük yaşındaki Fransa cumhurbaşkanı oldu ve Fransa cumhuriyeti çağındaki 1958 yılından sonra gelen partiler dışında ilk parti başkanı
Macron Fransa siyasi ortamında istisnai bir hal temsil etmektedir, ve yılarca deneyim sahibi olan ve sonradan cumhurbaşkanlığına aday olan eski başkanlara göre hiçbir siyasi yapımı deneyimi olmayan bir başkandı, Macron siyasi hayta girmesi Hollande döneminde 5 yıl önce Hollande’ın müsteşarı olarak göreve getirilmesiyle başlamış ve daha sonrada 2014 - 2016 arası ekonomi bakanı olmuştur.
Ayrıca Marine Le Pen’nin diğer partiler arasından çıkışı ve ikinci tura yükselişi aşırı sağın dönem değişikliği noktası olmuştur Fransa ilerici ulusal cephesi olarak seçimleri kayıp etmesine rağmen siyasi denge onuru olarak kayde geçmiştir, ve ileriki parlamenter seçimlerinde geniş bir temsil elde edeceği düşünülüyor.
Bu seçimlerde katılım oranı çok düşük %25.44 oranda çekimserlik görülmesi adaylarda kendilerini ifade eden bir şey bulmaması anlamı çıkıyor.
Ayrıca Macron'un dış imajı Fransa ekonomisine önem veren bir başkan olarak tanılıyor ve siyaseti ekonomi dosyalarının zarar ve karını hesaplayarak ve Fransa ekonomisine ne kazandıracağına bağlıdır, Macron'un bütün orta doğu siyaseti Avrupa Birliği çıkarları özerinde olması düşünülüyor.
Birinci ve İkinci Turda Seçim Sürecinin Seyri
Birinci Tur
birinci turda 11 aday başkanlığa rekabet göstermiştir, bu adayların en önemli isimleri ulusal cephenin adayı “Marine Le Pen”, "En Marche" (Yürüyüş) partisi adayı “Emmanuel Macron”, cumhuriyetçilerin orta sağ adayı “François Fillon”, sosyalist partisi adayı “Benoit Hamon”, aşırı sol adayı “Jean-luc Melenchon” ve diğerleri.
Halk oylaması Le Pen ve Macron eşit oylarla, Fillon’un (1) güçlü rekabeti karşısında ikinci tura ilerlediğini göstermişti.
Ama Macron’un seçim programı birinci turda kazanma şansını arttırmış oldu, kendisi orta sınıf ve yoksulların sorunları benimsenmiş ve onlar için ekonomik ve işsizlere reformlar gerçekleştirilecek, ayrıca “özgürlük ve koruma” arasında uyum sağlanacak. Programı genel olarak Avrupa Birliği grubu içindeki Fransa'nın çalışmalarıyla ülkenin ekonomik yönlerinin geliştirilmesi üzerinde duruluyor.
Le Pen, Macron’un programından büyük ölçüde farklı bir program sunarak Fransa’nın Avrupa Birliğinden çıkış dosyasına, ithalata vergiler konulması, Avrupalılarla Şengen anlaşmasını askıya alınmasına, Fransa'ya mülteci akımın karşısında durmak, ve ülkeye girmeleri hususunda zor şartlar koyulmasına odaklanmıştı, Fransa içinde (2) istikrarı ve güvenliği sarsan terör saldırılarından sonra sağcı konuşma Fransa sokaklarında geniş bir şekilde anlayışla karşılandı.
Ama diğer konuşmalar ve önemli adayların programları ya Macron konuşmalarına eğilimi olmuştu veya Le Pen’nin konuşmasına eğilimi olmuştu, ve ikisi de kinci turu elde etmek için birinci turda güçlü şanslar elde ettiler.
Birinci turun sonucu birbirine yakın dört adayın bindirildi, Macron yüzde 23.75 oy, Le Pen yüzde 21.53 oy, Fillon yüzde 19.91 oy ve Jean-luc Melenchon yüzde 19.64 oy getirerek Macron ve Le Pen ikici tura yükselmiş oldular. Ama Fillon ve Melenchon’un destekçileri ikinci turda oyları Macron’na vermesi hususunda davet etmeleri dikkat çekerek başbakanlığı (3) kazanmasına katkı sağlamışlardı.
İkinci Tur
Bu turda iki aday seçim programlarıyla büyük bir şekilde tutunmayı denedi, Fransa halkına işlemci vaatlerin vermesiyle Le Pen tarafından sağcı konuşmalar hızlandırılarak göçmenlere ve teröre karşı gelmek suretiyle büyük bir şekilde odaklandı, ve ekonomi tedbirler alınmasıyla Fransa AB’den çıkması, “unutulanlar” ve işsiz kalanları destekleme konusunda Macron ile kesişti.
Fakat birçok Fransız Le Pen karşıtlı veya aşırı sağın politikalarına karşı gösteriler çıkarak Le Pen başkanlık (4) koktuğuna ulaşmasını kabul etmediler.
Ama Macron AB ile işbirliği yoğunlaşması ile Fransa ekonomisini destekleme gerektiğini vurguladı, ve uluslararası koalisyonla işbirliği ederek terörle ve DAEŞ örgütüyle mücadele dosyasına değindi.
Üstte bahsedilen konulara dayanarak Macron Le Pen’den fazla dış ilişkililere daha açık olduğu gözükmektedir, çünkü Le Pen’nin politikası çekimsel olduğunu işaret etmişti.
Seçimlerde Ortadoğu Konuları

Bütün başkan adayları Ortadoğu ve Fransa'daki muhacir ve Müslümanlara önem vermişti, seçimler sanki Müslümanlara bakış açısı seçimi oldu,
Macron Müslümanları kınamadı ve hiçbir din problem olmadığını ileri sürerek Fransa’nın Müslümanlara karşı bazı hatalar yaptığına işaret ederek adil davranmadığına vurguladı ve Fransa’nın laik bir devlet olarak tarafsız olması gerektiğini ve herkes onurlu bir şekilde ibadetini yapması gerektiğini söyledi.
Macron’un seçim kampanyası sırasında Cezayir'e yaptığı ziyarette çarpıcı açıklamalar yaptı ve Fransa’nın Cezayir işgali ettiğinde tarihe geçen insanlık suçu yapıldığını ileri sürdü.
Fransa’ya iltica taleplerini başkan olduğu tarihten sonra 6 ay içerisinde ele alacağına vaat vermesi Fransa Müslümanları ve mültecilerinin sevgisini ve çoğunluğun oylarını kazanmış oldu, özellikle ikinci turda Le Pen karşısında, çünkü Le Pen’in Müslüman ve mültecilere karşı düşmanca söylemleri ve onun siyaseti Müslümanların ve mültecilerin oylarını çoğunlukla Macron lehine kullandılar.
Türkiye -AB ilişkileri konusunda Macron ortaklarına çağrı yaprak Türkiye ile ilişkiler yenide ele alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
Suriye konusunda Macron Suriye rejimi kimyasal silah kullanması nedeniyle Beşar Esad rejimine karşı müdahale edilmesini desteklediğini ve askeri çözümden yana olmadığını ve dolayısıyla müttefikleri ile Suriye konusunun müzakere edilmesi gerektiğini ve bir yol haritası bulunması için önerilerde bulundu. Rusya ve İran görüşlerinin aksine tavır sergileyerek Fransa’nın Suriye konusunda Rusya'nın yanında etkin bir rol oynayacağını işaretini vermiş oldu, ve Macron Esad rejiminin başı olan Beşar Esad’ı diktatör olarak nitelendirdi ve birçok katliamların altında imzası bulunduğuna vurgu yaparak muhaliflere kıyaslanmayacağını ve Suriye’deki barışın adalet olmadığı sürece sağlanması mümkün olmayacağına ve Esad yönetimi ile Fransa’nın konuşmayacağına vurguladı, ancak hükümeti temsilcileri ile görüşebileceklerinin altını çizdi ve Esad’ı korumak doğu Hristiyan kavramı diplomatik ve ahlaki bir yanlış olduğunu ileri sürdü ve eli kanlı Esad diktatör ile müzakere yolunu açacağına işaret ederek Fransa Suriye (5) rejimine karşı tavrı değişmeyeceğini altını çizdi,
Le Pen rakibine karşı farklı bir tavır sergileyerek İslam’ın Fransa’ya tehlike yarattığını ileri sürdü ve Fransa’nın ’kültürel yapısına tehdit oluşturduğunu ileri sürdü ve İhvanı Müslime’leri Fransa’ya girmesini yasaklayacağını ve başörtüsünü ve deniz şerii giysisini (borkini) genel ortamlarda yasaklayacağını vurgu yapmıştı ayrıca Fransa’nın Cezayir işgalini pozitif olarak değerlendirmişti.
Ama mülteciler konusunda hiç müsamaha gösterilmeyeceğine ve Fransa’ya giden resmi olan bütün yolarını kapatılacağına ve katı icraat uygulaması gerektiğini ve f Fransa’daki suç işleyen bütün yabacıların sınır dışı edilmesi gerektiğini davetiye çıkardığı gözlenmiştir.
Le Pen ve Macron'un ortak tavrı Katar devletinin teröre gelen desteğini durdurulması gerektiği sözleri ve hala katar devleti ile dostluğumuz devam edecek mi sorusu yani Katar devleti Arap körfez ülkeleri ile ilişkileri yeniden gözden geçireceğine işaret etmiştir, ayrıca Ortadoğu’da Rusya ve İran ile iyi ilişkiler kurulması gerektiğine vurgu yapmıştır, ve Suriye rejiminin başı Başar Esad’ın kalması DAEŞ teröründen daha iyidir demesi ve terörle mücadelede beraber çalışılması gerektiğini ve Fransa’nın diplomatik ilişkilerini Suriye rejimi ile kesmesi büyük bir hata olduğunu ileri sürerek Amerika’nın rejim güçlerine karşı yaptığı hava saldırısını garip gördüğünü, rejimin Han Şeyhun’u (6) kimyasal silahla vurmasına karşılık Amerika’nın hava hareketine anlam veremediğini söyledi. Le Pen başkan seçilseydi Suriye rejimine uluslararası camiada daha fazla desteği sağlamaya çalışacaktı ve Rusya ile etkin bir rol oynayacağının işaretini vermiş oldu ve AB’ye karşı ve Suriye rejimine karşı olanların aksine negatif bir siyaset izleyeceği aşikardır.

Siyasi İç Zorluklar

Macron çeşitli iç engellerle karşı karşıya gelebilir, en önemlisi Fransa sokaklarına olan derin bölünme, ve oy kullanmayan ve Le Pen’e oyunu verene toplam sayısı yaklaşık yüzde 60, bu nedende Macron daha fazla çalışması gerekir ve bunu özellikle ekonomi vaatler olmak üzere verdiği seçim vaatlerin yerine getirmesiyle Fransız halkın güvenini kazanabilir.
Ayrıca Fransa’da diğer partilerde başka engeller yaratmaktadır, çünkü yaklaşmakta olan parlamento seçimlerinde daha fazla yer almaları için Macron partisine meydan okuyacaklardır, ama beklentiler yapılacak parlamento seçimlerinde bu oylar partiler ve Fransa’da büyük güçler arasında yaklaşık bir şekilde dağıtılmasına işaret etmiştir, bu demek ki ülke başkanı olan Macron ikinci turda onu destekleyen cumhuriyetçiler ve sosyalistlerle bir anlaşmaya varamazlarsa parlamento tarafından yok edilebilir.
Aşırı sağcı lideri seçimde kaybetmesine rağmen taraftarları Fransa’da başka zorlukları temsil etmiş, çünkü elde ettiği oylar bu hareketleri temsil etme oranı arttığını işaret etmiştir, öğrene İngiltere’de olan anlaşmazlık gibi, orada da aşırı sağcı kaybetmiş ve parlamentoda şuana kadar bir temsil elde etmemiş .
Fransa’nın İç ve Dış Politikasının Geleceği

Macron seçimlerin ilk turundan sonra geniş dış destek aldı, bazen diplomasi dışında olmuştur, ve AB konseyi başkanı Jean-Claude Juncker Macron ikinci turdan sonra tebrik ve başarılar dilemişti ve Almanya dışişleri Sigmar Gabriel Macron’un kazanacağını ilan etmiştir ve Macron Fransa başkanı olursa çok sevineceğini dile getirmişti.
Amerikan eski başkanı Barack Obama 20/4/2017 tarihinde başkan adayı Macron’u telefonla arayarak dikkat çekici görüşme yapmıştır ve başarılı olmasını temenni etmiştir ve daha sonra Fransa halkına görüntülü bir mesaj göndererek Macron’u (7) desteklemiştir.
Bu dış destekler Macron taraftarlarının güvenini sağlamıştır, özellikle geçmişinde önemli bir resmi görev almamış olması Fransa ve AB ilişkilerinin tabiatına pozitif yansımaları işaretini vermiştir, Macron ve Amerika başkanı Trump arasında program farkı olmasına rağmen iki liderin iş alemi ortamında geçmişleri ortak çıkar ve menfaatlere dayalı iyi ilişkiler kurabilirler, ve ilk olarak 25/5/2017 tarihinde NATO zirvesinde Brüksel’de buluşacaklar.
Ancak Macron’un esas faaliyeti AB çerçevesi içinde olacaktır, ve Fransa’nın yerini pekiştirecek adımlar ataması bekleniyor, ve AB liderliği için yarışması bekleniyor ancak Fransa’nın dış politikasını belirleyecek olan dışişleri bakanı üstlenmesi beklenmektedir çünkü Macron’un bu alanda (8) geniş deneyimi olmadığı bilinmektedir.
Suriye dosyasına ilişkin Macron’un selefinden farklı bir politika izleyeceği beklemiyor, Esad ve müttefikleri karşısında etkin bir rol alması da bekleniyor, ve Suriye dışişleri bakanı Velit El Muallim 05/05/2017/ tarihinde bir basın açıklamasında Macron’un seçilmesinden endişe duyduğunu ve böyle münasebetlerde tebrik niteliğinde alışılmış protokol gereği sözlerden kaçındığı gözlenmiştir, ve şöyle konuştu “Biz Fransa ve Avrupa Birliğini haritadan silmiştik ve onlara güvenmiyoruz bundan sonrada Macron döneminde Rusya Fransa ilişkileri düzeleceğini düşünmüyorum” demiştir (9), ve seçimleri kayıp eden başkan adayı Le Pen Moskova ile iyi ilişkiler kurulması gerektiğin ve Putin ile karşılıklı güven ortam yaratılması gerektiğine işaret eden açıklamalar burada görülmüyor, ve böyle bir ilişkilerinde kurulması beklenmiyor.
05/05/2017/ tarihinde Macron seçim kampanyası siber saldırıya maruz kalmış ve bu saldırıda Rusya'nın parmak izleri bulunması ihtimali üzerinde durulması aynen Amerika seçimlerinde (10) demokrat partinin siber saldırısına benzer olduğunu hatırlatıyor ve görünen o ki Macron Rusya’ya karşı bir dış politikası tırmandırılacaktır, ve seçimleri kazandıktan sonra dışişleri bakanlığı müsteşarı açıklamasında siber saldırılara (11) karşı Fransa susmayacak ve tekrarlanması halinde karşı koyacak bir yöntem uygulayacağını açılmasında bulunmuştur.
Arap ülkelerine ilişkin Macron iyi ilişkiler kurması bekleniyor özellikle Afrika kıtasındaki Arap ülkeleri ile (Fas) Fransa ile yoğun bağları olan ülkeler ve seçimler esnasında Macron’un Cezayir ziyareti sırasında Fransa’nın işgali insanlığa karşı bir cinayet işlediği açıklaması iyi bir badire olmuştur lakin daha fazla ileri gitmesi beklenmiyor, ve Cezayir’in Fransa işgali esnasında insanlık suçu işlediğini resmen itiraf etmesi talebini kabul etmesi belenmemektedir.
Türkiye ile ilişkileri AB çerçevesi dışında bir ilişki gelişmesi belenmemektedir lakin Macron’un dış politikası fırsat ve tehditlere göre kurması bekleniyor ve Türkiye’nin AB üyeliğine kapıların kapatılmasına karşı olduğunu gösteriyor ve yeni Fransa’nın Türkiye ve AB (12) arasında ara buluculuğu yapması beklenebilir.

Dipnot

1 2017 Fransa’nın başkanlık seçimleri: rakamlar ve istatistikler, France 24: 23/04/2017/
Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerin birinci tur oy kullanma sürecin başlangıcı, , France 24: 23/04/2017/
2 Fransa seçimleri: Macron ikinci turda güçlü şansının keyfini çıkartıyor, BBC, 24/04/2017/
3 Fransa seçimleri: Macron ve Le Pen ikinci turda Al Arabiya Net, 23/04/2017/
4 Marine Le Pen Maceracı özelliğe sahip onu Elysee’ye ulaştıracak tarihi bir zaferi hayal ediyor, France 24: 23/04/2017/
Binlerce Fransız, ulusal cepheye karşı gösteri düzenleyerek faşizme hayır… Le Pen’e hayır slogan attılar, France 24: 02/05/2017/
5 Macron ve Le Pen’in Müslüman, mülteciler ve AB hakkında tavırları, Al Jazeera Net, 25/04/2017/
Macron Fransa cumhurbaşkanı seçilirse Katar ve Suudi Arabistan’dan taleplerde bulunacak, Rusya Today, 10/04/2017/
Macron Esad hakkında: biz kimyasal silah kullananlara karşı müdahale etmeliyiz, Al Arabiya Net, 29/04/2017/
6 DAEŞ’e karşı tek alternatif Esad’dır, Rusya Today, 20/02/2017/
Le Pen Seçimleri kazanırsam Esad’ı destekleyeceğim, Rusya Today, 21/02/2017/