Suriye'nin Kuzeyinde Grupların Devam Eden Çatışmalarının Nedenleri
Mercek Altında | Suriye'nin Kuzeyinde Grupların Devam Eden Çatışmalarının Nedenleri
Halep'in kuzeyinde bulunan Azez'deki çatışmalardan birkaç gün sonra 28 Mayıs'ta Afrin'de Suriye Milli Ordusu bileşenleri arasında şiddetli çatışmalar başladı.
Çatışmalara doğrudan sebep olan faktörlerden bağımsız olarak bu çatışmaların ortak bir noktasını gösteren nedenler var. Bu çatışmalar Kuzey Suriye bölgelerinin güvenlik kaosu ve istikrarsızlık ortamının tezahürlerinden birini oluşturmaktadır. Önde gelen tezahürleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
1. Askeri komutanların silahlı grupları idare etme isteği ve gücünün olmaması yanında yargı kurumunun bir yetkiye sahip olmaması ve silahlı gruplara bağlı yargı makamlarının çokluğu sebebiyle soruşturma yapılmaması ve hesap sorulmaması.
2. Kaynak, ekipman, fon, eğitim vb. konulardaki yetersizlik nedeniyle güvenlik ve askeri polis birimlerinin zayıf olması.
3. Halep bölgelerinde görülen güvenlik problemlerine karşı mücadelede kurumsal yönetim ve ortak bir stratejinin bulunmaması. Bu da özellikle askeri gruplar ve Genel Güvenlik Birimi arasında çatışmaya sebep olmaktadır.
4. Suriye Milli Ordusunun (SMO) askeri güçleri bir araya toplayan kurum olarak faal olmaması. Hizipçilik hala hâkim durumdadır. Dolayısıyla etkili ve birleşik bir askeri gücün olmayışı, çatışmaların devam etmesine ve gerçek görevleri hususunda bu grupların net bir stratejisinin olmamasına yol açacaktır. Bu yüzden SMO bütün askeri merkezleri ve mevzileri şehir dışında çıkarmalı, askerlerin silahları ile sivil yerleşim alanlarında dolaşmalarını engellemeli, geçerli bir sebep olmadan ateş etmeyi yasaklamalı, askeri kontrol noktalarını kaldırmalı ve bunları temas noktalarıyla sınırlamalıdır.
5. Kaynaklar üzerinde rekabet. Bu durum, grupların geri kalan çatışma bölgeleriyle olan ticari hareketten faydalanmak için içerideki ve temas çizgileri üzerindeki nüfuz alanlarını genişletme arzusunu açıklamaktadır.
6. Silah satışının yaygın bir ticaret şekli almasının yanı sıra ister sivil olsun ister asker olsun, bireysel silahlanmayı düzenleyen bir prosedür mekanizmasının olmaması. Halep kırsalında güvenlik ve emniyet unsurlarının bulunmaması, birçok insanın hayati tehlikelerden korunmak için silahlanmasına yol açtı.
7. Yerel konseylerin toplum güvenliği dosyasında rolünün olmaması. Aslında bu rol askeri grupların hizmet kurumlarındaki müdahalesini bir açıdan sınırlandırabilir. Ayrıca Suriye’nin çeşitli bölgelerinden binlerce ailenin göç etmesinden sonra Halep kırsalında tanık olunan büyük toplumsal çeşitlilik ışığında istikrar programlarının oluşturulmasına yardımcı olabilir.
8. Gruplar arasında meydana gelen çatışmalarda Türklerin askeri gruplara karşı katı davranmaması. Öyle ki Türk subayları çatışmayı durdurmak ve durumları eski haline getirmek için bazen müdahale etmekle yetinmektedir.
9. Hukuki, hizmet, askeri ve siyasi düzeyler açısından Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı bölgelerinin geleceği konusunda Türkiye’nin açık bir vizyonunun olmaması. Bu durum güvenlik istikrarsızlığına neden oldu.
10. Halep'in kuzeyindeki bölgelerde yürütme makamı olarak Suriye Geçici Hükumetinin rolünün olmaması. Bunun çeşitli nedenleri var ve bunların bir kısmından Geçici Hükumet sorumlu değildir. Bu durum yerel halkın mevcut idari makamlara olan güvenlerini kaybetmesine neden oldu. Bu da makamların ve otoritelerin çokluğunda güvenlik kaosunun ortaya çıkmasına sebep oldu. Türkiye, Suriye Geçici Hükumetinin egemenliğini desteklemesi gerektiği için bundan bir parça sorumlu olabilir.
Analiz ve Düşünce Birimi - Jusoor Araştırma Merkezi