Suriye rejiminin devam eden Süveyda protestolarına karşı yaklaşımı
Şub 05, 2024 1493

Suriye rejiminin devam eden Süveyda protestolarına karşı yaklaşımı

Font Size

Suriye'nin güneyindeki Süveyda Ağustos 2023'ten beri devam eden halk gösterilerine şahitlik etmektedir. Bu gösteriler, 2011'den beri parça parça yapılan gösterilerle karşılaştırıldığında şimdiye kadarki en uzun gösteri dalgası sayılabilir. Zaman zaman yönetimin değişmesi ve var olan rejimin yıkılması çağrıları yapılan Cebel Havran'daki gösterilerde ilk defa siyasi talepler dile getirilmiştir.

Suriye rejimi, kontrollü şiddet kullanımının yanı sıra bu gösterilere karşı dayandığı bazı araçlar bulunmaktadır. Dürzilerin ruhani liderlerini bölme ve kendisine bağlı hükümet kurumları veya hayır kurumları tarafından sağlanan çeşitli hizmetleri ve insani yardımları kısıtlayarak halkı toplu olarak cezalandırmaya çalışmıştır.

Örneğin Süveyda dağlık ve soğuk bir yer olmasına rağmen halkın ısınma için ihtiyaç duyduğu mazotu bariz bir şekilde geç teslim etmektedir ki 2023'ün sonuna kadar dağıtılması gereken mazotun ancak %25'i dağıtılmış durumdadır. Ayrıca yakıt yardımlarının eksikliği bölgedeki ulaşımı da etkilemektedir. Bunlara ek olarak rejim, Süveyda şehrine su sağlayan el-Sa'la kuyu sisteminin onarımını da ihmal etmektedir. Aylardır sürekli arızalanan kuyuların yaklaşık yüzde 90'ı hizmet dışı kalmıştır. Bundan dolayı başta bölgenin doğu kırsalı olmak üzere geniş bir alanda sular neredeyse tamamen kesilmiş durumdadır. Bu durum bölge sakinlerini yüksek maliyetli su taşıma araçlarına (tankerler) bağımlı kalmak zorunda bırakmıştır.

Kısıtlayıcı politikalar, sağlık ve yaşlıların bakımı gibi diğer hizmet sektörlerini de etkilemiştir. Şehir aynı zamanda Nur, el-Riaye el-İctimaiyye ve el-Vefa Fiziksel Engelliler Derneği, Nabd ve Mursa gibi rejimle bağlantılı insani yardım derneklerinin sağladıkları yardımların azalmasına da şahitlik etmektedir. İhtiyaç sahiplerine yapılan yardımlar zamanla azaltılırken, Kızılay ve belediye yardımların dağıtımını kontrol etmekte ve siyasi amaçlarla kullanmaktadır. Geçen Kasım ayında köylülerin, gelen yardımların siyasi amaçlarla istismar edildiği düşüncesiyle valinin ve Baas Partisi'nden bir heyetin dağıtıma katılmak için köye girmelerini reddetmeleri üzerine vali, bu köyde "Mursa" Derneği'nin okul öğrencilerine kışlık mont dağıtımını durdurmuştur.

2023 yılı sonu itibariyle rejimin yaklaşımı Süveyda protestolarını bastırmada başarılı olamamıştır, ancak hâlâ uygulanmaya devam edilmektedir. Öyle görünüyor ki özellikle şehirde kendi kurumları ve bu kurumlara bağlı insani yardım kuruluşlarının yardımları kısarak yarattığı insani yardım ve hizmet boşluğunu kısmen de olsa doldurabilecek güçlü, bağımsız sivil toplum kuruluşları bulunmadığından kısıtlama ve toplu cezalandırma politikasının zamanla kendisine karşı oluşan hareketin zayıflamasına yol açabileceğine inanmaktadır. Ayrıca, yurt dışında yaşayanların bağış toplamaya dayalı sivil insani yardım çalışmaları, özellikle hizmet sektöründeki politikalara karşı koyma açısından nicelik ve nitelik bakımından yetersizdir. Buna ek olarak, bölge sakinlerinin kendilerini baskı altına alan rejimden almak zorunda kaldıkları yakıt ve diğer malzemeleri ithal edebilecekleri sınır kapıları da bulunmamaktadır.

Dolayısıyla Suriye rejimi, önceki yıllarda şehrin şahit olduğu protestolarda göstericileri susturmak için basit belediye ve hükümet hizmetleri sağlarken, Süveyda'daki son gösterilerde eski yaklaşımının aksine sunulan hizmetlerin kısılmasına yönelmiştir. Görünen o ki rejim, Süveyda'daki hareketin bu defa farklı olduğuna inanmakta ve kontrolünden çıkan diğer bölgelerde izlediği tavrı takip etmektedir. Ancak aşırı şiddet kullanmayıp kısıtlayarak kontrol altında tutmaya çalışmaktadır.