Suriye rejiminin döviz cinsinden kredi verme kararının amaçları
Suriye rejimine bağlı Para ve Kredi Kurulu, yatırımcının Suriye’de ikamet etmesi şartıyla lisans verdiği bankalara döviz cinsinden kredi verme izni verdi. Karar Suriye’deki kalkınma ve yatırım projelerini finanse etmeyi amaçlıyor. Para ve Kredi Kurulu, bu adımla ülkedeki yüksek enflasyon nedeniyle kredi vermek istemeyen bankaların argümanlarını ortadan kaldırmayı hedefliyor. 2011 ve öncesinde yerel para birimiyle kredi alan çoğu borçlunun kredisi, Suriye Lirası’nın değer kaybetmesi nedeniyle değer kaybetti. Bu da bankacılık sektörü için büyük kayıplara neden oldu.
Aynı şekilde Merkez Bankası’nın banka ve iş adamlarıyla yaptığı toplantılarda da bu adım defalarca ele alınmış, kredilendirme operasyonlarını geliştirmenin ve piyasaları canlandırmanın yolları tartışılmıştı. Bu husus, bankacılık sektöründe çalışan bazı uzmanlar tarafından önerildi ve taksit ödeme mekanizmasının döviz cinsinden olması şartıyla Suriye ticaret ve sanayi odalarındaki iş adamları tarafından desteklendi. İş adamları bu teklifle her halükarda Suriye lirası ile ithal edilemeyecek yeni projeler için makine ve teçhizat ithalatını finanse etmeyi amaçlıyor. Bu teklifi hazırlayan bankacılar ise bu esasların bankanın haklarını korumak için yeterli olduğuna inanıyor.
Para ve Kredi Kurulu proje kaynaklarının döviz cinsinden olması, taksitlerin ve verilen kredi faizlerinin değerinden az olmamasını sağlayacak koşullar belirleyerek, yatırım operasyonlarını etkinleştirmeyi ve Suriye bankacılık sektörüne daha fazla döviz getirmeyi amaçlıyor.
Para ve Kredi Kurulunun attığı bu adım, ulaşmak istediği hedefleri gerçekleştirmeye yönelik olması açısından benzeri görülmemiş bir adım. Bununla birlikte pratikte Suriye’de yeni yatırım, kalkınma ve varlık oluşturma süreçlerinin harekete geçirilmesi bundan daha fazlasına ihtiyaç duyuyor. Çünkü herhangi bir büyük yatırımın gerçekleşmesi için gerekli ilk koşul istikrardır. Ayrıca devlet kurumları ve güvenlik birimlerinin iş adamları ve şirket sahipleri üzerinde kurduğu tahakküm, ülkeyi yöneten sistemin bir parçası olmadığı sürece hiçbir iş adamını fabrika veya büyük bir iktisadi tesis kurmaya teşvik edemez.
Teklifin ortaya atılmasından sonra sermaye sahipleri ve banka yatırımcıları, bu fikri teoride desteklese de tamamen teknik konuları tartışan bankacılar, bu tür kredileri vermenin yüksek risklerinden dolayı, şu anda sahip oldukları sermayeden daha fazla kredi vermekten uzak duracaktır. Bu bankaların aynı nedenlerden dolayı yabancı hissedarlardan veya yabancı finansal kuruluşlardan herhangi bir para getirmeleri de beklenmiyor.
Son olarak kararın zamanlaması, Para ve Kredi Kurulunun 2023 depreminden dolayı Suriye rejimine Suriye’ye ve Suriye’den dışarıya para transferine izin veren ABD yaptırımları istisnasından mümkün olan en büyük faydayı sağlamaya çalıştığını gösteriyor. Ancak bu izin 180 gün gibi nispeten kısa bir süre ile sınırlı. Rejim de Para ve Kredi Kurulu aracılığıyla bankalarda bulunan ve insani yardım kuruluşlarına ait yabancı fonları veya yatırımlar için insani amaçla gönderilen paraları kullanarak kağıtları karıştırmaya çalışıyor.