Deyrizor’da aşiretlerle SDG arasındaki çatışmaların ekonomik nedenleri
Eyl 29, 2023 2025

Deyrizor’da aşiretlerle SDG arasındaki çatışmaların ekonomik nedenleri

Font Size


Ağustos 2023’ün sonlarından bu yana, Suriye’nin doğusundaki Deyrizor şehri, Arap aşiret üyeleri ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında geniş çaplı ve benzeri görülmemiş çatışmalara şahit oluyor. Çatışmalar, SDG’nin Deyrizor askeri konseyine karşı yürüttüğü operasyonun sonrasında patlak verdi. SDG konseyin liderlerini tutuklandı ve ilin doğu kırsalındaki şehir ve köyleri ayrım gözetmeksizin hedef aldı. Bu operasyonlarda sivillerden ölenler ve yaralananlar oldu. 

İki taraf arasındaki çatışmalar henüz sona ermedi. Veriler, çatışmaların uzun süre devam edeceğini gösteriyor. Çünkü çıkış nedenleri, SDG’nin Deyrizor halkına karşı yaptığı ihlaller ve güvenlik politikalarıyla sınırlı değil. Halkın hoşnutsuzluğuna sebep olan ve bunu derinleştiren birincil etken olarak ekonomik sebeplere değinmek gerekiyor. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz: 

  • Servetten mahrum bırakılma: DAEŞ’e karşı askeri operasyonların sona ermesinden bu yana, petrol ve gaz sahaları PKK tarafından kontrol ediliyor. PKK ağırlıklı olarak petrol satışlarından elde edilen kaynakları, ekonomik koşulların ağırlığı altında ezilen, son dönemdeki yüksek fiyatlardan ve bölgedeki kuraklık dalgaları ve olaylardan etkilenen Arap aşiretlere vermeden kendisine alıyor. İki taraf arasında yapılan müzakereler sırasında, bölgenin zenginlikleri meselesine doğrudan değinilmedi. Ancak bölgenin, halkı tarafından yönetilmesine yönelik talep masada vardı. Ayrıca önceki protesto dalgalarında petrol ve gaz sahalarının yönetilmesine yönelik sloganlar yer alıyordu. 
  • İdari yolsuzluklar: Deyrizor’daki idari yolsuzluklar sorunu, PKK kadrolarının bütün sivil kurumlarda bulunması, sivil yönetim ve yerel meclislerdeki atama kararları üzerindeki hakimiyetinde yoğunlaşıyor. PKK bu şekilde yerel halkın, bu kurumlarda temsilcilerini seçme, onların görevlerini ve hesap vermelerini sağlayacak şekilde yeni oluşumlar kurma hakkını engelliyor. Bu talep, mevcut ve önceki protesto dalgalarında ve iki taraf arasında yapılan müzakerelerde de mevcuttu. 
  • Ekonomik yolsuzluklar: PKK kadroları Deyrizor’da yerel yolsuzluk ağları kuruyor, destekliyor ve bunları gizliyor. Bu da hizmet kurumları ve insani yardım kuruluşların kaynaklarının çoğunun tükenmesine yol açtı ve hizmet sağlama ve sunma rollerini sekteye uğrattı. Bunlara ek olarak hak eden altyapı yapımı ve onarımı gibi hizmetleri aksattı. Bu durum, ilin bazı kırsal bölgelerinde protesto dalgasının ortaya çıkmasına neden oldu. 
  • Kaçakçılık: PKK kadroları, yerel askeri komutanlarla iş birliği içinde Fırat Nehri boyunca kaçakçılık ağları kurarak, temel gıda maddelerini Deyrizor’daki SDG bölgelerinden Suriye rejimi bölgelerine yasadışı bir şekilde taşıyor. Bu da un, şeker, yakıt ve diğerleri gibi sübvansiyonlu malların çoğunun tükenmesine yol açtı. Kaçakçılığın sona erdirilmesi ve bunları destekleyen ve sponsor olan ağların dağıtılması, protestolarda öne çıkan taleplerden biriydi. 

Son olarak ister iki taraf arasında ateşkes gerçekleşsin ister taraflardan birinin isteği olsun ekonomi meselesi Deyrizor’da bölgenin kaderini ve istikrarını belirlemede rol oynayacaktır. Çünkü ekonomik ve idari yolsuzluklar, kaçakçılık operasyonları ve servetten yoksun bırakılma geçmişteki ve bugünkü protestolarda güçlü bir şekilde dile getirildi.