Para transferleri nispeten daha az miktarda gerçekleşti
Rejime bağlı ve Suriye’de para politikasından sorumlu olan Suriye Merkez Bankası, geçtiğimiz aylarda “para politikalarında bazı reformlar” üzerinde çalıştı. Merkez Bankası bankalar, döviz büroları ve para transfer şirketleri üzerindeki kontrolünü artırdı ve faiz oranını %11’e yükseltti. Ayrıca döviz kurunu birçok defa yükselterek Suriye lirasının değerini düşürdü ve sınır kapılarından yüksek miktarda dövizin girmesine izin verdi. Bunlara ek olarak yeni bastığı 5000 Suriye lirası banknotunu başka banknotlarla değiştirmeden piyasaya sürdü ve üretim yapan şirketlere kredi kolaylıkları sağlanması tavsiyesinde bulundu.
Bu arada rejimin maliye politikasını uygulamaktan sorumlu Maliye Bakanlığı, Suriye lirası cinsinden hazine bonosu ihraç ederek bankalardan fon toplamaya çalıştı. Bakanlık geçtiğimiz dönemde yüz milyarlarca dolarlık bono ihraç etti.
Rejimin gerek para gerekse para ve maliye bağlamında uyguladığı politikalarda açık bir çelişki var. Bu çelişkiyi şu şekilde açıklayabiliriz: Bu politikalar fiyatları kontrol etmeyi, işsizlik oranlarını düşürmeyi veya büyüme oranını yükseltmeyi amaçlamıyor. Bilakis savaşı finanse etmek için daha fazla döviz çekmeyi, toplum üzerindeki kontrolü artırmayı ve böylece güvenlik birimlerinden de yardım alarak ülkeye giren ve çıkan her şeyin daha iyi kontrol edilmesini sağlamayı amaçlıyor.
Rejim kurumlarının aldığı önlemlere rağmen Kurban Bayramı ve öncesinde rejim bölgelerine gelen para transferlerinin önceki bayramlara göre daha az olduğu kaydediliyor. Bu bölgelerdeki para transfer büroları eskisi kadar kalabalık değildi. Görünüşe göre bunun birkaç nedeni var. En önemli sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Rejimin döviz kurunu istikrara kavuşturma politikası başarısız oldu. Rejimin birden fazla hareketi, Suriye lirasının değer kaybetmesine ve piyasa fiyatının açık bir farkla transfer edilen dolar fiyatından daha yüksek kalmasına neden oldu. Bu da para göndermek isteyen çok sayıda kişiyi uygun bir zamanı beklemeye itti.
- Rejim güvenlik hamleleri ve bazı tüccarları veya para transferi yapabilen kişileri tutuklayarak para transferi işlemleri kontrol altına almak istedi. Bu da resmi olmayan satış noktalarının kesintiye uğramasına neden oldu. Bu nedenle birçok kişi, para transferi yapan kimsenin rejim tarafından aranan birisi olmasından ve küçük miktarda bile olsa sorguya çekilmekten korktukları için kimlikleriyle parayı teslim etmeye cesaret edemiyor.
- Çok sayıda afetin meydana gelmesi ve rejim hükümetinin zarar görenlere herhangi bir hizmet veya tazminat sunmaması, periyodik olarak para transfer edenlerin kaynaklarını tüketmesine neden oldu. Bu kişiler bayramdan yaklaşık üç ay önce ülkeyi vuran deprem sırasında para transferlerini yapmışlardı. Bu durum onları periyodik olarak daha az para transfer etmelerine neden oldu.
Sonuç olarak rejimin para ve finans kurumlarının çeşitli yöntemlerle mümkün olan en yüksek miktarda döviz toplamayı amaçlayan politikaların tutarsızlığı ve karışıklığı, Suriye lirasının istikrarsız bir şekilde çökmesine ve özellikle de Kurban Bayramı döneminde yurt dışından nakit transfer hacminin azalmasına ve ticari bankalarla işlem yapanların kaçmasına neden oldu.