Zorunlu askerlik hizmeti kanununda değişiklik öngören 31 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ilişkin değerlendirmeler
Font Size
Mercek Altında | Zorunlu askerlik hizmeti kanununda değişiklik öngören 31 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ilişkin değerlendirmeler
Suriye Rejimi Cumhurbaşkanı Beşşar Esed, askerlik çağına gelmiş Suriyelilerin bedelli askerlik ücretlerine ilişkin maddelerde değişiklik yapılmasını öngören kanun hükmünde kararname yayınladı. Kararname, tıbbi açıdan askerliğe elverişli olmadığına dair raporu olanların ve Suriye dışında doğan ve ikamet edenlerin 3000 dolar ödemesini öngörüyor. Aynı şekilde Suriye dışında bulunan Suriyelilerin değişen miktarlarda bedelli ücretini yatırmaları gerekiyor. Buna göre:
• Suriye dışında bir yıl geçirenler 10 bin dolar
• Suriye dışında iki yılını dolduranlar 9 bin dolar
• Zorunlu askerlik çağına geldikten sonra yurt dışında en az dört yılını dolduranlar 7 bin dolar, 3 yılı dolduranlar 9 bin dolar ödeyecek.
Kararname Suriye dışında okuyan öğrencilere de 6.000 dolar ödeyerek askerlikten muaf olmak hakkı veriyor.
Ayrıca sivil pilotlar da bedelli askerlikten yararlanacak.
Kararnameye ilişkin şu değerlendirmeleri yapabiliriz:
1- Bedelli askerlik ücretinin ödenmesine ilişkin "ABD doları veya Merkez Bankasının yayınladığı kura göre Suriye Lirası karşılığı" şeklinde olan madde, "ABD doları veya Merkez Bankası'nın belirlediği kur üzerinden Suriye Lirası karşılığı" şeklinde değiştirildi. Kararnameye göre Merkez Bankası, bedelli askerlik ücretinin karaborsadaki kurdan daha yüksek bir kurla ABD Doları, Euro veya herhangi bir yabancı para birimi ile ödenmesini belirleme hakkına sahip. Bu da kararın arkasındaki amacın, döviz elde etme olduğunu gösteriyor.
2- Kararname, çok sayıda Suriyeliye bedelli askerlikten yararlanma hakkı veriyor. Örneğin devlet bursu ile yurt dışında okuyan öğrenciler, sivil pilotlar ve yurt dışında bir sene bile ikamet eden gençler bedelli askerlik yapabilecek. Kararname, bu şekilde geniş kesimlerden gelecek dövizin yanı sıra son yıllarda yaşanan göçler sonucunda insan kaynağından yoksun kalan Suriye'ye ihtiyacı olan insan kaynağını sağlamayı hedefliyor.
3- Kararname, Rusya'nın himayesinde Şam'da düzenlenen mülteci konferansından birkaç gün önce yayınlandı. Kararname, bu adımla Suriyelilerin, ikamet ettikleri yerlerde elde ettikleri gelire oranla yüksek olmayan bir meblağ ödeyerek, onların başka ülkelere, özellikle de Avrupa ülkelerinde ikamet etme veya bu devletlere sığınma nedenlerinden birini çözmeyi amaçlıyor. Suriye Merkez Bankası da kanunda yer alan özel bir maddeye dayanarak süreci kolaylaştırmak için ABD doları cinsinden belirlenen ücretlerin Euro olarak ödenebileceğini açıkladı. Ancak bu adımın, bedelli askerlik ücretini ödeyebilecek Suriyeli mültecileri Suriye’ye dönmeye itmeyecektir. Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından yapılan araştırmalar, askerlik hizmetinin, mültecilerin Suriye'ye dönmesini engelleyen nedenlerin başında olmadığını gösteriyor.
Kararnamenin, özellikle de Suriyeli mültecilerin ikamet ettiği ülkelerin, iltica nedenlerinin bu kararname ile ortadan kalktığı şeklinde baskı yapması durumunda, döviz rezervi neredeyse boşalan Merkez Bankasına kaynak sağlaması bekleniyor.
Analiz ve Düşünce Birimi - Jusoor Araştırma Merkezi
